Pastoraal gesprek rondom een boom
Met enige regelmaat krijgt de hervormd-gereformeerde gehandicaptenvereniging Op weg met de ander vragen van ouders over de acceptatie van de handicap van hun kind. „Dit blijft een spanningsveld voor ouders”, zegt staffunctionaris J. de Jager. „Wij benadrukken vanuit bijbels perspectief dat elk leven het waard is te worden geleefd.”
Reden voor de familievereniging van mensen met een handicap om zaterdag verpleeghuisarts dr. A. A. Teeuw uit te nodigen om over de waarde van het leven te spreken. Dan houdt Op weg met de ander alweer de tiende familieontmoetingsdag voor gezinnen met een verstandelijk gehandicapt kind. „Ouders met zo’n kind hebben behoefte aan contact met lotgenoten, met wie ze gevoelens kunnen delen. Maar de dag is ook bestemd voor ambtsdragers en werkers in de gehandicaptenzorg”, aldus De Jager.
’s Morgens staat de gezamenlijke ontmoeting centraal. Hannie van Utrecht vertelt op een eenvoudige manier de gelijkenis van de verloren zoon, terwijl de aanwezigen psalmen en „liederen die de verstandelijk gehandicapten begrijpen” zingen.
’s Middags gaan de verschillende doelgroepen uiteen. De Jager: „De hoogstbegaafden praten met vrijwilligers na over de bijbelvertelling. Als het weer meezit -en dat is in Wekerom vaak het geval- gebeurt dat buiten. Er ontstaat dan een pastoraal gesprek rondom een boom.”
De middengroep wordt in tweeën gesplitst. Een deel kiest voor knutselen, terwijl een andere groep in het ballenbad verdwijnt of zich op het springkussen vermaakt. Voor de zwaarst gehandicapten is er vanwege het tweede lustrum een speciale attractie. „De snoezelruimte van De Hartenberg is open”, zegt drs. G. van den Berg, de andere staffunctionaris van Op weg met de ander. De gehandicapteninstelling De Hartenberg in de bossen van Wekerom verschaft ook dit jaar onderdank aan de bijeenkomst.
De familiedagen zijn de afgelopen tien jaar in omvang gegroeid. „We begonnen in het hervormde verenigingsgebouw Calvijn in Zeist, waar we ook als vereniging zetelen. Snel daarna gingen we naar De Aker in Putten, nu zitten we in De Hartenberg.” Voor zaterdag hebben ruim 200 mensen ingetekend: 85 gehandicapten en 120 begeleiders. Daarnaast helpen tientallen vrijwilligers.
De gehandicaptenvereniging Op weg met de ander werd in 1981 opgericht voor ondersteuning van mensen met een lichamelijke handicap en hun familie. Ook al organiseert de vereniging nog jaarlijks een dag voor jongeren met een lichamelijke handicap, toch richt ze zich inmiddels vooral op verstandelijk gehandicapten. „Aan hen doen we het meest”, erkent De Jager voluit.
Sinds begin dit jaar is er een nieuwe loot aan de activiteitenstam van de vereniging: naast theologische toerustingsavonden houdt zij ook ontmoetingsavonden, naar het voorbeeld van de ontmoetingsdagen. De Jager: „In Genemuiden raakte het catechisatieteam uit IJsselmuiden in een geanimeerd gesprek met de ouders over geloofsopvoeding bij verstandelijk gehandicapten. Daardoor waren beide elementen van ons werk sterk aanwezig: zowel de bijbelse als de praktische kant.”
Het oprichten van woonvormen voor mensen met een verstandelijke handicap vormt echter de hoofdmoot van de activiteiten. In Oldebroek ging dit voorjaar de bouw van een kleine woonvorm van start. In Oosterwolde gaat binnenkort de eerste paal in de grond, terwijl een woonvoorziening in Krimpen aan den IJssel in juni haar eerste bewoners ontvangt. Verder zijn er initiatieven voor het oprichten van hervormd-gereformeerde woonvormen in onder andere Bleskensgraaf, Brakel en Oud-Beijerland.
Op weg met de ander sloot in 1995 een samenwerkingsovereenkomst met de Stichting Philadelphia Zorg. Die voorziet de woonvormen van Op weg met de ander van zorg, terwijl de vereniging, de oudergroep of de plaatselijke hervormd-gereformeerde diaconie een dikke vinger in de pap heeft bij identiteitskwesties rond het personeelsbeleid en de sfeer in de huizen. De Jager: „Onze voorzieningen zijn niet tv- of internetloos, maar we houden wel sterk de vinger aan de pols. Inmiddels zijn we toe aan het scheppen van duidelijkheid over die sfeer: (zon)dagbesteding en -activiteiten, kerkgang, internetgebruik.” Overigens gaat de vereniging voor het kopen van zorg ook incidenteel in zee met de Stichting ’s Heeren Loo, wanneer de oudergroep daarvoor kiest.
De staffunctionarissen zien met lede ogen het ledental van de vereniging teruglopen. Inmiddels schommelt dat rond de 1900. „We gaan fors aan pr doen”, aldus een optimistische Van den Berg, „maar de huidige pogingen om via de werkgroepen of diaconieën leden te werven lukken nog niet zo.”
Is het uiteenvallen van het hervormd-gereformeerde smaldeel een bedreiging voor Op weg met de ander?
De Jager: „Ik denk van niet, alhoewel enkele tientallen leden hun lidmaatschap hierom hebben opgezegd. Jammer, want wij blijven een hervormde vereniging die hulp en advies geeft aan mensen met een verstandelijke handicap. Dat blijven we doen, voor hervormden binnen én buiten de PKN. We hebben zelfs ook contacten met christelijke gereformeerde initiatieven. Onze doelgroep blijft hetzelfde.”