„Campagne tot nu toe traditioneel gehakketak”
Politieke partijen hebben, ten onrechte, nauwelijks oog voor de roerige internationale ontwikkelingen en kijken alleen naar zaken binnen de eigen grenzen. Zo typeren de voormalige campagnestrategen Kay van de Linde en Jack de Vries de campagnes van de partijen in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen.
Een overtuigende visie over de rol van Nederland in de veranderende wereld. Die had Kay van de Linde in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen wel verwacht van de belangrijkste lijsttrekkers. In plaats daarvan ervaart de voormalig campagneleider van Pim Fortuyn en Rita Verdonk vooral „het traditionele gehakketak”. Van de Linde verdiende zijn sporen in de Verenigde Staten, waar hij onder meer meewerkte aan de verkiezingscampagnes van presidentskandidaat Walter Mondale en de New Yorkse burgemeesterskandidaten Ed Koch en Rudy Giuliani.
Het lijkt wel alsof de campagne, anderhalve week voor de verkiezingen, nog moet beginnen, zegt Van de Linde. „De een belooft betere zorg, de andere meer baantjes. Als je ziet wat er in Nederland en de rest van de wereld allemaal gebeurt, had ik grote, inspirerende verhalen verwacht. Ik heb geen idee waarom ze uitblijven.”
Ook voormalig CDA-campagneleider Jack de Vries valt het op dat alle campagnes zijn gericht op ons eigen land. „Vragen uit de stemwijzer zijn nu de belangrijkste thema’s. Dat zijn vrijwel allemaal binnenlandse onderwerpen, zoals het eigen risico of het leenstelsel voor studenten. Er zijn buiten onze veilige dijken heel veel andere zaken om ons zorgen over te maken: de verhouding tussen Amerika en Rusland, de staat van de EU, de Brexit.”
De Vries ziet dit als een gemiste kans. „Er gebeurt veel in de wereld, maar de campagnes concentreren zich enkel op wat hier gebeurt. Waarbij waarden en normen en het veiligheidsthema onderbelicht blijven. Doordat er geen klassieke tweestrijd tussen links en rechts is - Rutte en Wilders vissen deels uit dezelfde vijver - krijgen ook andere partijen de kans zich te profileren. Maar ook zij beperken zich voorlopig tot de binnenlandse thema’s.”
Dat niemand van deze paden afwijkt, komt volgens Van de Linde ook tot uiting in de peilingen. „Ze verschillen nauwelijks met die van drie weken geleden. De komende debatten gaan het verschil maken, dan kun je dus de conclusie trekken dat alle campagnevormen tot nu toe zonde van de tijd zijn geweest.”