De claims die China legt op scheepvaartroutes en zeegebieden tot op honderden kilometers uit de kust, zijn de afgelopen dagen snel toegenomen. De Zuid-Chinese Zee is daarbij de eerste zee die helemaal onder Chinese controle wordt geplaatst, wat Peking betreft.

Maar in een publicatie van het Volksdagblad, een staatskrant, worden deze week de grenzen veel verder verlegd. In de krant bestempelt militair expert Song Zhongping de belangrijke handelsroutes op de Stille Oceaan, de Indische Oceaan en zelfs de Middellandse Zee als „de Maritieme Zijderoute van de 21e eeuw.” China moet als „grootste handelsnatie ter wereld” volgens hem de grote handelsroutes op zee wel controleren en heeft daarvoor een grote en moderne marine nodig. Song, een voormalig officier bij de raketeenheden, treedt vaak op in Chinese media om belangrijke veranderingen in het militaire beleid van de regering uit te leggen.

De publicatie van de staatskrant komt pal voor de bekendmaking van de nieuwe defensieplannen van China, dit weekend. De extra nadruk op de marine is ook nodig, stelt het Volksdagblad, om de „snel uitbreidende investeringen van China in het buitenland” te beschermen en als antwoord op „de instabiele veiligheidssituatie in de regio.” Met dat laatste wordt het verzet bedoeld van de buurlanden en de VS tegen de claims die China legt op met name de hele Zuid-Chinese Zee.

Taiwan heeft donderdag aangekondigd meer patrouilles van de marine en de luchtmacht in de Zuid-Chinese Zee te zullen uitvoeren. Dit „als antwoord op de groeiende militaire macht van China”, zei minister van Defensie Feng Shih-kuan in het parlement.

Vietnam heeft eerder deze week scherp geprotesteerd tegen het visverbod dat China heeft afgekondigd in delen van de Zuid-Chinese Zee, inclusief delen die tot Vietnam behoren. In de afgelopen jaren waren er in Vietnam felle protesten tegen de Chinese activiteiten in deze zee.

Toestemming

China wil in 2020 de hele Zuid-Chinese Zee onder strenge Chinese controle brengen. Momenteel vindt een derde van alle internationale handelsvaart plaats via de zeeroute door deze zee. De Verenigde Staten, Australië en andere westerse landen benadrukken het geldende internationale recht op vrije scheepvaart, ook in dit zeegebied. Maar China heeft alle eilanden en rotspartijen in de zee, tot pal voor de kust van onder meer de Filipijnen en Vietnam, tot Chinees grondgebied verklaard.

Peking wijzigt de eigen wet op de veiligheid op zee nu zo, dat buitenlandse schepen vanaf 2020 alleen met Chinese toestemming „door deze Chinese wateren mogen varen.” „Buitenlandse schepen waarvan wordt besloten dat ze de veiligheid en de orde op zee schade kunnen berokkenen, kunnen worden verhinderd de Chinese wateren binnen te varen”, legt het Volksdagblad uit. In een ander staatsblad, de Global Times, wordt aangekondigd dat buitenlandse marineschepen „Chinese begeleiding dienen aan te vragen.” Verder „behoren buitenlandse onderzeeërs aan de oppervlakte te varen, duidelijk zichtbaar nationale vlaggen te voeren en zich te melden bij de Chinese autoriteiten als ze Chinees zeegebied passeren.” Dinsdag werd bekend dat China in de Zuid-Chinese Zee een „onderwaterobservatieplatform” gaat bouwen, onder meer voor „geluidswaarnemingen.” Volgens de Global Times zou China, naast de totale controle over de Zuid-Chinese Zee, „ook de wettelijke normen moeten stellen in de Gele Zee en de Oost-Chinese Zee.”

Marine

Dat dit allemaal ingaat tegen de VN-conventie over het recht op zee (Unclos) is voor Peking kennelijk van geen belang. „Als soevereine staat en grootste kustnatie aan bijvoorbeeld de Zuid-Chinese Zee, heeft China het recht de maritieme wetten zo aan te passen als het nodig acht”, stelt maritiem expert Wang Xiaopeng in de Global Times.

De buurlanden, maar ook de Amerikaanse regering, zowel onder president Trump als onder zijn voorgangers Obama en Bush, hebben zich uitgesproken tegen de Chinese machtsuitbreiding. De Amerikaanse marine hield afgelopen twee weken nog grootschalige marineoefeningen in de Zuid-Chinese Zee, ondanks hevige Chinese protesten. Volgens de VS plaatst China inmiddels ook zware wapensystemen voor langere afstand op de kunstmatige eilanden die het in deze zee heeft aangelegd.