Politiek kiest na bezuinigen nu weer voor extra uitgeven
Na jaren van bezuinigen en lastenverzwaring kiezen politieke partijen er de komende jaren weer voor om de overheidsuitgaven op te voeren en de koopkracht bij te plussen.
Dat blijkt uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s die het Centraal Planbureau (CPB) donderdagmorgen presenteerde.
Het is de negende keer dat het planbureau de effecten analyseert van de financieel-economische keuzes die de partijen uit de Tweede Kamer maken in hun verkiezingsprogramma’s. Die doorrekening gebeurt op verzoek van de partijen zelf. Sinds de start in 1986 deden er niet eerder zo veel partijen mee als nu. Maar liefst elf partijen lieten hun programma doorrekenen: VVD, PvdA, SP, CDA, D66, CU, GroenLinks, SGP, DENK, VNL en de Vrijzinnige Partij.
Koopkracht
Uit de CPB-analyse blijkt dat nagenoeg alle partijen de komende jaren de overheidsuitgaven opvoeren. Alleen VVD en VNL verhogen de overheidsuitgaven niet. Alle partijen dragen met hun plannen bij aan een hogere economische groei, een lagere werkloosheid en koopkrachtstijging.
Die koopkracht stijgt bij verreweg de meeste partijen harder voor tweeverdieners dan voor eenverdieners. Alleen de christelijke partijen kiezen er bewust voor om eenverdieners een grotere plus te geven. Bij de SGP gaan eenverdieners er gemiddeld 2,8 procent op vooruit, bij de CU 1,3 procent en bij het CDA 0,9 procent.
Basisinkomen
De grootste koopkrachtplus bereiken eenverdieners echter bij de Vrijzinnige Partij van Kamerlid Klein. Onder diens plannen gaan zij er maar liefst 7,9 procent op vooruit. Het CPB wijt dit aan het basisinkomen dat Klein wil invoeren voor alle Nederlanders. Eenverdieners profiteren hiervan het meest, doordat hun niet-werkende partners hierdoor een basisinkomen ontvangen. De plannen betekenen wel een aanslag op de overheidsfinanciën: die gaan in de komende kabinetsperiode met 83,7 miljard omhoog.
Ook alleenstaanden gaan er in de plannen van de meeste partijen minder op vooruit dan tweeverdieners, behalve bij PvdA en SGP. De SGP is wel de enige partij die de koopkracht van gepensioneerden geen extra impuls geeft.
Verder blijkt uit de CPB-analyse dat SP, D66 en DENK de kinderbijslag inkomensafhankelijk willen maken. De VVD kiest ervoor zowel de kinderbijslag als het (inkomensafhankelijke) kindgebonden budget te beperken tot maximaal twee kinderen. GroenLinks en VNL schaffen de kinderbijslag helemaal af, in ruil voor een verhoging van het kindgebonden budget. Alleen PvdA, SGP, CDA en CU verhogen de kinderbijslag. Anders dan de SGP doen CDA en CU dit ook met het kindgebonden budget.
