Staatsraad prof. mr. dr. B. P. Vermeulen zei dat vrijdagmiddag tijdens het jaarlijkse Vianencongres, dat als thema had ”100 jaar onderwijsvrijheid: een geschenk!” Het kabinet van Cort van der Linden loodste in 1917 de onderwijspacificatie door het parlement. Sindsdien wordt ook het bijzonder onderwijs volledig door de overheid bekostigd.

„Lastig dat het liberalisme zo gevarieerd is”, vond Vermeulen, die ook hoogleraar onderwijsrecht is. „Het autonomieliberalisme gaat uit van een vastliggend mensbeeld.” Daardoor laat het minder ruimte voor anderen.

Vermeulen was het met de beide andere sprekers –staatssecretaris Dekker en prof. mr. dr. P. W. A. Huisman, lid van de Onderwijsraad– eens dat vrijheid begrensd is. „Maar er is geen sprake van dat het reformatorisch onderwijs door die grenzen heenzakt.”

Applaus

Vermeulen stelde dat scholen wel consistent en consequent moeten zijn. Dat laat volgens hem ruimte voor het tijdelijk toelaten van asielzoekers als er, zoals vorig jaar, een onverwacht grote toevloed is en er nergens anders ruimte is. Desgevraagd zei de staatsraad te verwachten dat het College voor de Rechten van de Mens –de voormalige Commissie Gelijke Behandeling– het scholen niet zou aanrekenen als ze zouden experimenteren met het toelaten van een gering percentage andersdenkenden.

Staatssecretaris Dekker kreeg applaus voor zijn mededeling –juni vorig jaar– dat de 125 laatste scholen van een richting mogen blijven bestaan hoewel ze het minimumaantal leerlingen niet halen. Daarmee paste hij het plan aan waarin bij schoolstichting niet langer de levensbeschouwelijke richting het uitgangspunt is. „Ik wil met mijn plannen de vrijheid vergroten en niet kleine scholen dwarszitten”, stelde hij tijdens een SGP-jongerenavond.

Vrijdag vroeg Dekker steun voor het uitgangspunt van zijn wetsvoorstel. „We blazen de vrijheid van onderwijs nieuw leven in. Als we tegenstanders van die vrijheid niet een gemakkelijk argument in handen willen geven, moeten we anderen de vrijheid ook gunnen.” Dat meer dan 80 procent van de ouders tevreden is over het huidige scholenaanbod, doet daar volgens de bewindsman niet aan af. „Je hoeft niet ziek te zijn om iets beter te maken.”

Prof. Huisman was het oneens met de stelling dat de professionele ruimte en de identiteit van de docent in de knel komen door overheidsinmenging. „De regering heeft de taak deugdelijkheidseisen te toetsen. De laatste tijd ligt er veel nadruk op gelijke kansen.” Bijzondere scholen moeten de vrijheid die ze hebben vooral benutten, aldus Huisman.

www.vrijheidvanonderwijs.nl voor een video.