Het is onjuist te beweren dat „Israël” blij is met de komst van Donald Trump. Sommige Israëliërs zijn blij met de nieuwe Amerikaanse leider, maar anderen juist helemaal niet.

De eerste groep verwacht dat de internationale druk op Israël af zal nemen. Rechtse parlementariërs willen dat het land nu snel delen van de Westelijke Jordaanoever annexeert. Ze hopen ook dat Trump de atoomdeal met Iran torpedeert of op zijn minst wijzigt. De tweede groep vreest juist de annexatie. Dat zal volgens hen meewerken aan de opkomst van een binationale staat – en dus aan de ondergang van Israël als Joodse en democratische natie. Ze wijzen er ook op dat vele Amerikaanse Joden helemaal niet blij zijn met Trump. Die hebben aanwijzingen om te geloven dat het antisemitisme weer zijn lelijke kop gaat opsteken. Zeker als na een paar jaar blijkt dat de politiek van Trump is mislukt en zijn aanhangers zondebokken nodig hebben.

Trump heeft in elk geval al laten weten dat hij geïnteresseerd is in een deal tussen Israël en de Palestijnen. Daarin wijkt hij dus niet af van zijn voorgangers. „Ik zou heel graag degene zijn die in staat is vrede te bewerkstelligen tussen Israël en de Palestijnen”, zei hij. „Ik heb reden te geloven dat ik het kan doen.”

Het wonderkind dat het allemaal uit gaat voeren is zijn diplomatiek onervaren schoonzoon Jared Kushner. „Als hij het niet kan, kan niemand het”, zei Trump. Waar hij zijn optimisme vandaan haalt is onduidelijk.

Israël zegt bereid te zijn de vredesbesprekingen met de Palestijnen te hervatten. Maar er is geen kans dat de rechtse coalitie van Netanyahu de minimumeisen van de Palestijnen kan inwilligen. Palestijnse leiders willen alleen praten als Israël de uitbreiding van de nederzettingen stopzet. Daar is geen kans op bij de huidige coalitie. Verplaatsing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem zal het Palestijnse vertrouwen verder schaden.

Het is echter niet uitgesloten dat Kushner, door te dreigen en mooie dingen te beloven, de partijen weer om de tafel krijgt. Het blijft dan bij praten en verder praten. Maar vrede stichten is alleen mogelijk als beide partijen vrede willen. Kushner maakt dus geen kans.

Wat de rest van het Midden-Oosten betreft, hangt veel af van de mogelijke afspraken die Trump gaat maken met de Russische machthebber Vladimir Poetin. Welke prijs is hij bereid te betalen? Als Trump maar niet de Russische positie in het Midden-Oosten versterkt. Nu steunt Rusland de Syrische dictator Bashar al-Assad. Assads vrienden zijn de grootste vijanden van Israël: Iran en het Hezbollahleger in Libanon. Iran zegt dat Israël dient te verdwijnen en Hezbollah heeft tienduizenden raketten klaarstaan voor Israëlische burgers.

Het optimisme over Trump dat sommigen dezer dagen tentoonspreiden is dus zeer voorbarig. Ook Trump kan zich makkelijk vertillen aan de complexiteit van de realiteit in het Midden-Ooosten.