Sabbatsrust tussen herrieschoppers
Vrijdag en zaterdag zijn topdagen voor bedrijven op de elektronicabeurs CES in het Amerikaanse Las Vegas. Op veel plaatsen kun je over de hoofden heen lopen. Soms maken de standhouders zo’n lawaai dat je jezelf nauwelijks verstaanbaar kunt maken. Er is één uitzondering: in de grote stands van Lifeworks is het vrijdagmiddag stil. De sabbat begint.
De ingang van de twee stands is afgesloten. Vanwege “religieuze verplichtingen”, meldt een bord bij de ingang ervan. Vanaf vrijdagmiddag 4 uur en ook de hele zaterdag; zondag is de stand weer geopend. “Dank voor uw begrip”, staat er onderaan het bord. Vrijdagmiddag zitten er nog een paar medewerkers in de stand, maar er wordt niets gedemonstreerd of verkocht. De stands liggen vol met computeraccessoires: van toetsenborden tot rugtassen.
De eigenaren van Lifeworks zijn joods, legt een van hen uit. Van de medewerkers is maar een enkeling jood, zegt ze, maar toch gaat de hele stand dicht. “Daar hebben ze heel wat voor over, want van de vier dagen zijn we nu bijna anderhalve dag gesloten.” Inderdaad, bedrijven tellen voor stands van deze omvang, alles inbegrepen, al snel een half miljoen euro neer en die is nu vanwege de sabbatsrust bijna een derde van de tijd afgesloten.
Kermis 2.0
Die rust is een verademing vergeleken met de herrie in een van de centrale hallen. Samsung heeft daar een grote stand gebouwd waar je letterlijk bijna niet omheen kunt vanwege de drukte. De grote publiekstrekker is virtual reality: bezoekers staan in lange rijen te wachten om een paar minuten lang stevig door elkaar geschud te worden met een VR-bril op het gezicht. Dat gebeurt in een kuipstoel, voorover liggend op een slee of vastgesnoerd in een carrousel. Zo zien kermisattracties er dus in de toekomst uit. De bezoeker ervaart dan een snelle afdaling, ruimtevlucht, rollercoastertrip of bootrace.
Het bijzondere bij zulke VR-ervaringen is dat ze niet alleen al je zintuigen prikkelen maar ook je hersenen op het verkeerde been zetten. De platte slee waar de bezoeker van de ijsbaan op vastgebonden is, hobbelt en schudt alleen wat heen en weer, maar zijn ogen nemen de film van een snelle afdaling waar, met zijn gezicht slechts een paar centimeter boven het ijs. Dat geeft een zeer realistische ervaring omdat hij overal om zich heen het Canadese landschap van Vancouver waarneemt, dat met een snelheid van 130 kilometer per uur voorbij flitst. De slee kantelt nauwelijks maar de ogen en de hersenen zorgen ervoor dat het lichaam toch enorme krachten ‘voelt’ in de bochten in het traject. Samsung noemt het daarom een 4D-ervaring waarbij veel adrenaline vrijkomt.
Reddingswerkers
De populaire attracties van Samsung zijn maar één kant van de techniek van virtual reality. Ik waag me liever aan de demonstraties bij de stand van Intel, die meer nadruk heeft gelegd op de serieuze en nuttige kant ervan. Tijdens de persconferentie van Intel mochten 260 journalisten tegelijkertijd met zo’n bril een inspectie van een zonne-energiecentrale meemaken in indianenreservaat, 50 kilometer van Las Vegas verwijderd. Intel liet een drone vliegen om de 8 vierkante kilometer aan zonnepanelen te controleren en elke bezoeker kreeg een haarscherp beeld te zien met een resolutie van 4K, in welke richting hij ook keek.
Topman Brian Krzanich van Intel legde uit wat de kracht daarvan is: “Je kunt je voorstellen dat je dit doet met reddingswerkers als iemand vermist wordt op zee of in het oerwoud. Als je dan 260 paar ogen en 360 graden beeld ter beschikking hebt, kun je iemand veel sneller vinden dan wanneer je die reddingswerkers ernaar toe stuurt.” De demonstratie was live, vanuit een drone die op dat moment boven de Moaparivier vloog en Krzanich kreeg spontaan een applaus voor dat technische hoogstandje.
In de stand van Intel is een stukje van het befaamde Smithsonian-museum in Washington nagebouwd: de tweede verdieping van de oostvleugel. Alleen in virtuele vorm, maar wel met haarscherpe opnames van de schilderijen en standbeelden. Met een VR-bril op kun je er door de gangen lopen, als je wat dichter bij een schilderij komt, lees je de toelichting. Bij sommige kunstwerken is er extra informatie, zoals een indrukwekkende 360-gradenvideo van het noorderlicht bij een schilderij van een schip dat is vastgelopen in het poolijs.
Smartphone op je neus
Het nadeel van veel VR-brillen is dat de beeldkwaliteit niet zo hoog is en dat ze lomp en zwaar zijn. De modellen met een hoge beeldkwaliteit vereisen weer een kabelverbinding met een stevige computer. Maar ook op dit vlak gaan de ontwikkelingen snel. Het bedrijf ODG toonde vorige week een bril die je nauwelijks voelt als je ‘m draagt.
Technisch is het een hoogstandje, vertelt Ian Graves van ODG. „Deze bril is niet gekoppeld aan een computer of smartphone, hij werkt standalone. Dat heeft grote voordelen, want je kunt ‘m overal gebruiken. Je kunt goed door de glazen heen kijken dus je kunt er gewoon mee rondlopen. Dan is het net of je een zonnebril draagt.” De bril bevat ongeveer alle onderdelen van een smartphone: een snelle processor (Qualcomm Snapdragon), Bluetooth, wifi, GPS, camera, batterij, speakers en gyroscopen – en dat alles in 125 gram, lichter dan een iPhone 6. „En deze bril heeft een snellere processor dan ik thuis in m’n pc heb.”
Het beeld is haarscherp. „Het scherm is 1080p voor elk oog, dat is te vergelijken met de kwaliteit van een HD-televisie. Er is alleen nog weinig in te zien”, zegt Graves. „Maar het besturingssysteem is Android, dus ik verwacht dat er snel apps voor ontwikkeld gaan worden.”
Dat betekent dat de bril veel toepassingen kan krijgen. In de demonstratie is het alsof je naar een beeldscherm zit te kijken, waarop je je agenda kunt bijhouden en mail kunt lezen, maar ook games kunt spelen. Volgens Graves komt de R9 nog voor de zomer op de markt voor circa 1700 euro. Dat is een fors bedrag, maar ODG is daarmee ook een flinke stap voor op de concurrentie.
Zoveel helmen, zoveel zinnen
Zoals er veel verschillende helmen en brillen bestaan, zo zijn er ook uiteenlopende technieken om ze te gebruiken. Daar is nog veel spraakverwarring over, maar dit de meest gangbare definitie:
Virtual reality (VR)
De bezoeker op de Samsung-slee en de journalisten die keken naar het live-beeld van een drone, zagen een ‘gewone’ 360-gradenvideo. Door de bril bevinden ze zich midden in dat andere beeld en beleven ze een virtuele werkelijkheid, VR. Dat is ook zo bij het virtuele Smithsonian-museum, maar daar zijn extra beelden toegevoegd.
Augmented reality (AR)
De gebruiker ziet door zijn bril of helm de werkelijke omgeving, maar ziet andere beelden of teksten die ‘ervoor’ zweven. Augmented betekent: toegevoegd. Met AR kan een monteur in een autogarage een handleiding raadplegen terwijl hij onder de motorkap bezig is. De Google Glass en het spel Pokémon Go zijn hier de bekendste voorbeelden van. De Microsoft Hololens wordt vaak voor deze toepassing gebruikt.
Mixed reality (MR)
De gebruiker ziet door zijn bril of helm de werkelijke omgeving, maar er is een tweede virtuele omgeving die er mee samensmelt. Een chirurg kan met MR tijdens de operatie de echobeelden van een patiënt op diens lichaam projecteren. Die echo zit dan als het ware aan hem vast, ook als de chirurg van een heel andere kant naar de patiënt kijkt. De Microsoft Hololens en de ODG Smartglasses R9 van ODG zijn hiervoor geschikt.
