Ze bekeek voor haar promotie de omvang, aard en frequentie van sociale contacten bij mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen (EMB).

Soms moeten de kille cijfers ons wakker schudden. Want voor iemand die midden in het leven staat en een drukke baan heeft, is het bijna niet voor te stellen dat iemand in een heel jaar met slechts vijf mensen contact heeft. En daar zijn dan de familieleden die op bezoek komen nog bij gerekend.

Kamstra heeft onderzoek gedaan naar mensen met een ernstige verstandelijke en meervoudige beperking. Voor die groep zijn de uitkomsten al schokkend genoeg. Maar te vrezen is dat nog veel grotere groepen in onze samenleving eenzaam zijn en amper nog waardevolle en inhoudsvolle contacten hebben met niet-hulpverleners. Ouderen die niet meer goed ter been zijn of van wie de partner is overleden, klagen ook niet zelden over eenzaamheid. Zeker als er in de familie onenigheid is of als er geen kinderen zijn in een huwelijk, drijven ouderen veel sneller richting eenzaamheid dan de omgeving denkt.

Mensen met een drukke baan kunnen het zich bijna niet voorstellen dat er mensen zijn die dagen achter elkaar alleen de ‘noodzakelijke’ contacten hebben en verder niemand spreken. Juist in het spitsuur van het leven is niet zelden het omgekeerde een probleem en kun je verlangen naar een rustige dag of een vrije avond.

Natuurlijk doet de maatschappelijke trend dat iedereen voor zichzelf moet zorgen geen goed aan de sociale cohesie. Steeds duidelijker wordt hoe schadelijk een tot in het oneindige doorgevoerde politiek van individualisme is.

Dankbaar mogen we zijn dat gehandicapten, mensen met beperkingen en ouderen goede zorg krijgen in ons land. Te weinig wordt beseft hoe belangrijk die vele duizenden verzorgers en hulpverleners zijn. En zelden krijgen ze de waardering die ze verdienen. Wie zelf hulpbehoevende ouders of andere familieleden heeft, weet dat.

Toch is contact met hulpverleners niet hetzelfde als contact met iemand uit de familie, de buurt of de kerkelijke gemeente. Contact met iemand die geen hulp verleent, maar speciaal komt om de betrokkene te spreken, is van een andere orde dan het contact met de koerier die de warme maaltijd brengt.

Christenen kunnen niet onbewogen kennisnemen van een onderzoek als dat van Aafke Kamstra. De oplossing van eenzaamheid ligt meestal niet in grote acties of ingewikkelde bezoekroosters maar in het gewoon ”naaste” zijn van een oude buurvrouw, of een hulpbehoevende man in een verpleeghuis op de hoek van de straat. Zelfs een kort praatje is voor veel mensen al een groot cadeau.