Hanna Khafif woonde op 150 meter afstand van de grens die twee delen van Aleppo scheidt tussen het domein van regeringstroepen en dat van rebellen. De kogels floten hem regelmatig om de oren. „Als ik naar mijn werk ging, wist ik nooit of ik levend aankwam”, zegt hij. Twee jaar geleden vluchtte hij met zijn gezin naar Nederland. Niet veel later werd zijn huis in Aleppo getroffen door een bom.

Nu woont hij met zijn gezin in Den Haag. Op eerste kerstdag gingen ze naar een Syrisch-orthodoxe viering in de Sint-Ansfriduskerk. Zijn ogen stralen als hij er –vooraf– over vertelt. „Eerst is er een kerstviering. En daarna is er een maaltijd met de gemeenschap. Iedereen neemt iets lekkers mee zoals kip, peterseliesalade, pizza of rijst.”

Khafif heeft speciaal geld opzijgezet om de reis naar Amersfoort te kunnen betalen. „Mijn vrouw en ik en onze drie kinderen moeten een uur met de trein reizen voordat we in Amersfoort zijn. Dat kost veel geld en ik leef van een bijstandsuitkering.” Toch slaat hij geen viering over. Hij is erg blij met een kerk waar zijn ouders en kinderen de boodschap kunnen verstaan.

Onzeker

Sinds oktober 2015 vormt de Sint-Ansfriduskerk het decor van de maandelijkse vieringen van de Antiocheens Orthodoxe Kerk in Nederland. De Syrische gemeenschap mag de ruimte gratis gebruiken. Van Groningen tot Limburg reizen Syrische christenen naar Amersfoort om samen hun geloof te belijden. Het kost soms een halve dag om op de plaats van bestemming te komen.

Nadat eerst de rooms-katholieken een viering hebben gehouden in de Sint-Ansfriduskerk, kleden de Syrische christenen het priesterkoor aan met een houten wand. Daaraan hangen iconen van Jezus en Maria. Daarna vindt de zogenaamde goddelijke liturgie plaats met daarin een belangrijke plaats voor zingen en het uitvoeren van rituelen.

Of de gemeenschap de ruimte mag blijven gebruiken is onzeker. De afspraak daarover met de rooms-katholieke parochie Onze-Lieve-Vrouw-van-Amersfoort loopt 31 december af. De Syrisch-orthodoxe parochie is met verschillende kerken in de regio in gesprek om haar vieringen te kunnen voortzetten.

Bemoediging

Door de oorlog in Syrië zijn overal in Nederland Syrisch-orthodoxe christenen neergestreken. Priester Basilios Khamis bezoekt hen per trein. De treinkaartjes betaalt hij uit eigen zak, omdat de kerk geen geld heeft om ze te vergoeden. „De mensen hebben bemoediging nodig. Bij alle gezinnen waar ik kom, is leed. Mensen vertellen over hun eigen ellende, maar ook over de ellende van hun familie in Syrië. Vooral de gezinnen uit Aleppo ervaren de pijn van de oorlog.”

Khamis is bezig om zijn kerstpreek voor te bereiden. „De Syrische oorlogsslachtoffers die in mijn kerk komen, ervaren dagelijks verdriet. Maar met Kerst wil ik over de pijn heen stappen en een gevoel van vreugde geven aan mijn toehoorders, vanwege de geboorte van Jezus.”

Autobom

Parochielid Yvette Shamier woont al zeventien jaar in Nederland. De voormalig reisleidster is getrouwd met een Nederlandse man. De datum dat de Syrische burgeroorlog begon –15 maart 2011– staat voor altijd in haar geheugen gegrift. „Op die dag ben ik mijn leven kwijtgeraakt. Het is alsof je eigen kind wordt vermoord.”

Ze zag hoe het land waar ze zo van hield in korte tijd compleet werd verwoest. „In het begin van de opstand zat ik soms wel zestien uur per dag voor de computer. Ik skypete met familieleden, keek televisie en hield alle nieuwssites in de gaten. Ik ben zelfs een paar keer vergeten om mijn kinderen naar school te brengen.

Ik heb live op televisie gezien hoe een autobom mijn familiehuis in de stad Homs beschadigde. Ik heb toen direct contact gezocht met familieleden, maar niemand nam de telefoon op. Ik was in grote angst. Pas na vier uur kreeg ik via Skype iemand te pakken. Diegene was gewoon thuis. Hij liet mij via een videoverbinding de woonkamer zien.

Mijn familieleden zaten gezellig een potje te kaarten. Hij vertelde dat alleen de voorkamer door de autobom was geraakt. De hele buurt had die middag puin helpen opruimen. Nu zaten ze alweer met z’n allen in het huis. Alleen mijn neefje was gewond, hij had zijn arm gebroken.”

Hoop

Nu de burgeroorlog blijft voortduren, klinkt de roep om vrede steeds luider. „Het maakt mij niet uit wie de oorlog wint. Het geweld moet stoppen. Ik bid elke dag dat ik mijn oude Syrië terugkrijg. Het was zo’n prachtig land en de meeste mensen hadden een mooi leven. Is het de moeite waard geweest om een burgeroorlog te beginnen? Nee, we hebben alles voor niks verloren.”

Shamier draagt een gouden crucifix om haar hals. Ze vast deze maand en luistert veel naar kerkelijke muziek. Hoewel ze de angstige situatie van haar familie in Syrië continu in haar gedachten heeft, leeft ze erg toe naar de kerstdagen. „Vanwege hun geloof kunnen mijn familieleden in Syrië nog vrolijk zijn. Dat is een belangrijk houvast voor mij.”

Al ligt haar land in puin, ze blijft geloven. „Kerst betekent voor mij dat er altijd hoop is. God heeft zelfs Zijn Zoon naar de aarde gestuurd. Hij zal ons nooit verlaten.”