Canada en de Europese Commissie zijn de gastheer van de „verkennende” gesprekken in Zwitserland, waarbij regeringsvertegenwoordigers uit de hele wereld aanschuiven. Het doel is dat er een permanent hof wordt opgericht, waar alle landen zich in de toekomst bij kunnen aansluiten.

Arbitrage over investeringsgeschillen wordt nu ad hoc gedaan door advocaten via het zogeheten ISDS-systeem. Dat is wereldwijd opgenomen in 3200 handelsverdragen. Volgens de EU is ICS, waar rechters komen te werken, veel transparanter.

Tegenstanders van ICS vrezen dat overheden fors moeten betalen als klachten van multinationals gegrond worden verklaard. De zogenoemde TTIP-Alarmcoalitie, genoemd naar het nog te sluiten vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU, vindt de gesprekken „voorbarig”.

„België heeft besloten ICS nog te laten toetsen bij het Europees Hof van Justitie. Het Duits Constitutioneel Hof en de Europese Vereniging van Rechters betwijfelen of dit systeem wel past binnen het Europees Recht. Laten we die toets dus eerst eens grondig doen”, aldus de organisatie waarin onder meer milieuorganisaties, voedselveiligheidsclubs en vakbonden samenwerken.

Minister Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel) is een groot voorstander van ICS zoals dat is vastgelegd in het CETA-verdrag en wil dat dat dit mondiaal navolging krijgt. „Dit is een belangrijk moment op weg naar een brede en eigentijdse vorm van geschillenbeslechting, mochten een overheid en een onderneming tegenover elkaar komen te staan. In zo’n situatie is een uitspraak van een permanent, transparant en onafhankelijk hof van cruciaal belang. Dat is goed voor iedereen: overheden, ondernemingen, werknemers en consumenten.”