De versnippering brengt de regeerbaarheid van het land in gevaar. Als de laatste peilingen realiteit worden, krijgen alle gevestigde partijen samen slechts 87 van de 150 zetels. De PvdA, die bij de vorige verkiezingen bijna veertig zetels behaalde, staat in de laatste peilingen op een schamele tien.

In de Tweede Kamer is de versnippering volop zichbaar, De grootste partij, de VVD, behaalde bij de laatste verkiezingen 41 zetels. Verder heeft de Kamer te maken met flink wat afsplitsingen. De teller staat nu op zes.

De verwachting is dat bij de komende verkiezingen het aantal partijen zal toenemen. Nadat GeenPeil zich maandag presenteerde als nieuwe politieke beweging, staat de teller van deelnemende partijen op 67.

De Kamer kan tegen de versippering weinig doen. Deze week behandelt de Tweede Kamer twee kleine voorstellen die het kwaad iets kunnen beteugelen.

De eerste is dat kleinere fracties in de Tweede Kamer niet langer deel mogen uitmaken van de zogeheten commissie ”stiekem”. In die commissie zitten de fractievoorzitters van alle politieke partijen (uitgezonderd de afsplitsingen). De commissie controleert de inlichtingendiensten en krijgt informatie van hen.

Een kleinere commissie moet de kans op lekken verkleinen. Begin dit jaar onderzochten Kamerleden onder leiding van collega Schouten (ChristenUnie) tevergeefs wie had gelekt over de Nederlandse samenwerking met de Amerikaanse inlichtingendienst NSA. Met de verkleining keert de Kamer terug naar de situatie voor 2004, toen alleen de fractievoorzitters van de vier grootste partijen erin zaten.

Verder bespreekt de Kamer deze week het voorstel om het spreekrecht en de financiële tegemoetkoming voor degenen die zich van een fractie afsplitsen aan banden te leggen. Een commissie onder leiding van Bisschop (SGP) deed daarvoor concrete voorstellen.

Maar daarmee zal de Kamer het tij van versnippering niet geheel keren. Daarvoor is wat anders nodig. Ten diepste zal tegen de tijdgeest alleen het Evangelie de remedie zijn, net zoals Groen van Prinsterer in zijn tijd tegen de Revolutie het Evangelie stelde.

Maar een aardig begin zou al gemaakt zijn als politiek en samenleving het pleidooi van de 85-jarige domineeszoon Jan Terlouw ter harte zouden nemen. Hij betoogde vorige week op televisie op indringende wijze dat het vertrouwen in de samenleving en de politiek terug moet komen en dat politici onkreukbaar dienen te zijn. Het touwtje uit de brievenbus dat hij daarbij noemde, spreekt tot de verbeelding.

Op internetfora leggen critici er de vinger bij dat de partij waarvan Terlouw lid is, D66, er veel aan heeft gedaan om de diepste basis van dat vertrouwen in politiek en samenleving, namelijk christelijke waarden en normen, af te breken. Anderen zien daarin een teken van hoop; het begin van een kentering. De tijd zal leren of het pleidooi van de zoon van de Gereformeerde Bonds­dominee de soevereiniteit van de kiezers zal beïnvloeden.