Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) laat nieuw onderzoek uitvoeren naar de gezondheidsrisico’s van het rubbergranulaat. Sportverenigingen beraden zich of ze er nog gebruik van willen maken en voetbalclubs laten hun mensen weer trainen op natuurgras. Het Amsterdamse college wil in de toekomst helemaal geen kunstgrasvelden meer met rubberkorrels, ongeacht wat de uitkomsten van het onderzoek van het RIVM zullen zijn, stelde wethouder Van den Burg van Sport woensdag in een spoeddebat, zo meldde nieuwszender AT5 donderdag.

Waarom maken sportverenigingen gebruik van kunstgras?

Kunstgras geeft sportverenigingen de mogelijkheid om tijdens alle weersomstandigheden te spelen. Ook kan kunstgras intensiever belopen worden dan natuurgrasvelden.

Wat hebben rubberkorrels te maken met kunstgrasvelden?

Kunstgrasvelden worden ingestrooid met rubbergranulaat, infill in vakjargon. Daardoor krijgt kunstgras dezelfde eigenschappen als een gewoon grasveld. De bal rolt niet te snel en stuitert niet te hoog. Ook maakt het granulaat kunstgras geschikt voor slidings.

De problemen zijn ontstaan bij kunstgrasvelden waarin granulaat van gerecyclede autobanden is gestrooid. Tussen de grassprieten zijn dan zwarte korrels zichtbaar.

Waarom gebruiken ze daar rubberkorrels uit afgedankte autobanden voor?

Een Europese richtlijn verbiedt het storten van afgedankte autobanden. Hergebruik is verplicht. Autobanden worden daarom verwerkt tot rubbertegels, rubberen vloerbekleding en rubberkorrels voor kunstgrasvelden.

Waarom is er zoveel ophef over de rubberkorrels in kunstgras?

Rubberkorrels afkomstig van autobanden bevatten kankerverwekkende stoffen zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), nitrosaminen en weekmakers. Deze stoffen kunnen vrijkomen uit het rubbergranulaat, evenals kleine metaaldeeltjes, met name zink.

Hoe gevaarlijk zijn de rubberkorrels?

Er gelden wettelijke eisen waaraan de rubberkorrels in kunstgrasvelden moeten voldoen. Die zijn vergelijkbaar met die voor andere rubberen producten zoals fopspenen, speelgoed en telefoonhoesjes.

Het RIVM verwacht geen gezondheidsrisico’s door de rubberkorrels in kunstgrasvelden. Uit onderzoek van het rijksinstituut blijkt dat nitrosaminen in zeer geringe mate kunnen vrijkomen uit rubberkorrels. Het risico op blootstelling aan PAK’s is groter door verbrand vlees, dieseluitlaatgassen of roken dan door rubbergranulaat.

„Wie een tosti eet, krijgt ook PAK’s binnen, constateert Kees van Oostenrijk, directeur van koepelorganisatie RecyBEM. „Als het moet, eet ik gemalen autoband.”

Is het om het even welk type rubbergranulaat wordt gebruikt?

Nee. Van Oostenrijk is er stellig over dat de zogeheten SBR-rubberkorrels afkomstig van gerecyclede autobanden veilig zijn. „Een hoogleraar aan de Stanford University in de VS heeft er onderzoek naar gedaan. Hij concludeerde dat het niet onveilig is om te sporten op SBR-granulaat van voertuigbanden”, aldus Van Oostenrijk in Bandbreed, het vakblad van de bandenverwerkende branche.

Maar er is toch een lijst bekend van voetballers die kanker hebben gekregen?

Van Oostenrijk merkt daarover op dat het onbekend is op welk type rubber de voetballers hebben gespeeld. „Bovendien is niet gekeken naar eetgewoonten, drinkgewoonten, rookgewoonten, waar deze mensen wonen en nog veel meer zaken die van invloed zijn op het ontwikkelen van kanker.”

Als sportverenigingen toch van de rubberkorrels af willen, hebben ze dan een alternatief?

Er bestaan milieuvriendelijke alternatieven. Een daarvan is kurk, dat ’s zomers in de zon minder sterk opwarmt dan rubbergranulaat. Verder is geurloos synthetisch rubber verkrijgbaar met de naam thermoplastisch elastomeer (TPE). In tegenstelling tot rubbergranulaat lossen hieruit geen zinkdeeltjes op.