De vraag die onmiddellijk oprijst; kunnen Duitsland en Angela Merkel het nog eens vier jaar met elkaar uithouden? Al meer dan elf jaar geeft de domineesdochter leiding aan Duitsland.

In de loop van de tijd bouwde ze veel krediet en vertrouwen op en kreeg ze steun ook vanuit andere kringen dan haar christendemocratische achterban. Maar met de komst van bijna een miljoen vluchtelingen vorig jaar, verspeelde ze dat krediet bij velen. De CDU kelderde in de peilingen naar een dieptepunt van ongeveer 30 procent, een ruime 10 procent lager in vergelijking met het verkiezingsresultaat van 2013.

Extra pijnlijk voor Merkel was dat ze het met name te verduren kreeg van mensen uit eigen kring. Horst Seehofer van de Beierse zusterpartij CSU gold het afgelopen jaar –op Alternative für Deutschland (AfD) na– als haar grootste criticus. Week op week hagelde het verwijten vanuit München naar Berlijn.

Sinds enkele weken is de toon van de CSU iets gematigder. Hoewel Merkel niet werd uitgenodigd op het congres in Beieren, krijgt ze inmiddels wel weer het vertrouwen van Seehofer voor een vierde termijn. Ze moest daarvoor plechtig beloven dat een ongecontroleerde instroom van vluchtelingen zoals in 2015 nooit meer zou worden herhaald.

Geen alternatieven

Opvallend genoeg heeft Merkel internationaal gezien een heel ander imago. Na de brexit en de verkiezingsoverwinning van Donald Trump wordt zij in diverse niet-Duitse media neergezet als „de laatste leider van het vrije

Westen.” En hoewel zij in eigen land zwaar onder vuur ligt sinds de vluchtelingencrisis, scoort zij in de peilingen veel stabieler en hoger dan al de andere leiders van Europese landen. De CDU klimt voorzichtig weer naar waarden boven de 30 procent nu de christendemocratische neuzen weer dezelfde kant op staan.

Dat Merkel zeer waarschijnlijk opnieuw naar voren wordt geschoven als bondskanselier komt ook door een schrijnend gebrek aan serieuze andere kandidaten. Binnen haar eigen partij geniet alleen minister van Financiën Wolfgang Schäuble (74) een vergelijkbare status. Ook coalitiegenoot SPD heeft niemand in de gelederen die het serieus tegen Merkel kan opnemen.

Steun bevolking

De waarschijnlijk kandidering van Merkel heeft ook alles te maken met de Duitse angst voor instabiliteit. Nu op het wereldtoneel alles lijkt te verschuiven, zal de kiezer in Duitsland behoefte hebben aan een vertrouwde keuze.

Bij het afscheidsbezoek van de Amerikaanse president Barack Obama deze week aan Berlijn werden de regeringsleiders van Frankrijk, Italië, Spanje en Groot-Brittannië ook naar de Duitse hoofdstad geroepen. Deze vergadering en de roem van Obama voor Merkels inzet voor Europa maken één ding duidelijk; de internationale druk op haar om door te gaan is enorm. Ook al zal ze zich realiseren dat slechts weinig leiders een vierde termijn succesvol afronden.

In Reformatiejaar 2017 zal zij wellicht de verkiezingen in september ingaan onder het motto van kerkhervormer Maarten Luther, aan wie zij als geen ander schatplichtig is: Hier sta ik, ik kan niet anders.