Column: Kijken en luisteren
Eerder deed ik in deze kolom wat laatdunkend over het culturele gehalte van het dorp waar ik woon. Dat heb ik geweten. Op staande voet grijnsden tal van posters, aankondigingen en lichtkranten mij verwijtend aan. Was het echt zo dat kunstkringen, kamerkoren en keramisten plotsklaps aan het organiseren gingen, of heb ik dat al die tijd genegeerd?
De blazers van Oefening Baart Kunst vroegen zich ontstemd af hoe ik hen toch kon vergeten. Zowel het harmonieorkest als de drumband musiceert nota bene op nationaal niveau in de hoogste divisies. De plaatselijke muziekvereniging kende ik eerlijk gezegd alleen van de jaarlijkse potgrondactie.
Zo veel onkunde grenst natuurlijk aan onbenul. Ik had kunnen vermoeden dat het dorp –ingeklemd tussen een vallei vol bedrijvigheid en een wereldvermaarde universiteit– toch wat meer aan kunst en cultuur voortbrengt en dus een nauwkeuriger blik verdient. Dat neem ik mij dan ook voor, ook al kan ik mij met gemak verschuilen achter het feit dat ik een inwoner ben met een migratieachtergrond. Mijn wortels liggen immers in een westelijker gelegen provincie. En daarbij: hoeveel inwoners van Amsterdam hebben ooit het Rijksmuseum bezocht? Hoeveel Parijzenaren hebben de Eiffeltoren beklommen?
De plaatselijke Rotary heeft juist een website gelanceerd met een overzicht van alle culturele activiteiten in het dorp. Een nobel initiatief, maar het valt niet mee om iets geschikts te vinden voor een doordeweekse papadag. Het Kijk- & Luistermuseum blijkt ’s middags open te zijn. Ik kom voor het luistergedeelte. De quilts en frivolité laat ik links hangen. Peuter van bijna twee is namelijk ook mee. In de grote zaal van het museum hangt muziek in de lucht. Voor een bescheiden tribune staat een collectie negentiende-eeuwse mechanische muziekinstrumenten opgesteld. De draaiorgels, pianola’s en speeldozen waren lang populair, maar zijn ondertussen al lang verdrongen door de radio, cd-spelers en computers. De luidspreker spreekt uiteindelijk het luidst.
Het museum blijkt breed te worden gedragen door de inwoners van het dorp. Vrijwilligers houden de tent draaiend. Doordat mensen met elkaar muziek maken, een monument bezoeken of op andere wijze kunstzinnig bezig zijn, ontmoeten en ontdekken ze elkaar. Daarbij vallen grenzen weg. Leeftijdsgrenzen bijvoorbeeld. Na een onbewaakt ogenblik tref ik peuter van bijna twee aan tussen een groep ouderen, meedeinend naast een oud kermisorgel op de gouwe ouwe ”Zilverdraden tussen het goud”. Binnenkort maar weer eens die website van de Rotary raadplegen voor een nieuwe culturele daad. Maar boven aan mijn lijstje staat een uitvoering van de lokale muziekvereniging, die van de potgrondactie.
