De grote deuren in de zandstenen voorgevel zijn gesloten. Rechts van de kerk voert een smal pad tussen de omliggende woningen door richting de consistorie. In de oude kerkenraadskamer zit, naast de grote schouw, Juriaan van Duuren, voorzitter van de stichting Vrienden van de Marekerk. Aan de wanden hangen oude foto’s van voorgangers en ouderlingen, historische tekeningen van de kerk en een oude tekst: „Wy willen needrig Gode leven, U volgen, waar Gy ons geleidt.”

Prestigeobject

Van Duuren is trots op de Marekerk. „Leiden was in de zeventiende eeuw voortdurend aan het wedijveren met Amsterdam. Dat had zijn consequenties voor de kerkbouw. Toen er in 1639 in Leiden, door stadsuitbreiding, een nieuwe kerk zou worden gebouwd, werd dat een prestigeobject. Voor een kerk zoals deze hebben onze vaderen vroeger geijverd. Aan ons de opdracht er goed voor te zorgen. Natuurlijk kun je ook wel kerk zijn in een school of in een wijkgebouw, maar een kerkruimte maakt deel uit van je geloofsbeleving.”

Het octagonale (achtkantige) ontwerp van de Marekerk, in de stijl van het Hollands classicisme, is van bouwmeester Arent van ’s-Gravesande (een leerling van de bekende architect Jacob van Campen). De kerk is een van de eerste kerken die voor de protestantse erediensten zijn gebouwd. De Marekerk staat daarmee symbool voor de stad Leiden en voor de welvaart in die tijd.

In de kerkzaal hebben rijen stoelen en banken plaatsgemaakt voor een rode hoogwerker. Die is nodig om de ruim 7000 gerestaureerde ruitjes in de koepel te herplaatsen. „Dat project kost 550.000 euro, waarvan een deel wordt gesubsidieerd. De Marekerk is een rijksmonument.”

De hoekige preekstoel met het vierkante klankbord staat centraal in de multifunctioneel ingedeelde ruimte. Het orgel van Rudolf Garrels is vanwege de kerkrestauratie afgedekt met een oranje dekkleed. Het houten koepeldak rust op acht Ionische zuilen. De kerkruimte biedt in de huidige opstelling plaats aan zo’n 550 kerkgangers. „In de ochtenddienst zijn er 350 bezoekers, in de middagdienst zijn dat er 100.”

Het kerkbestuur heeft vorig jaar besloten meer aan energiebesparing te gaan doen. „Als kerk zijn we gehouden een goed rentmeester te zijn, zoals de Bijbel ons daar bijvoorbeeld in Genesis 2 toe oproept. In de kerkzaal hangen bij voorbeeld zeven kleine kroonluchters met elk 35 lampen van 40 watt, en een grote kroon met 75 lampen van 40 watt. Door de lampen te vervangen door ledlampen kan dat 30 procent zuiniger.”

Een ander voorbeeld: „Het kerkkoor repeteert elke donderdagavond in de kerk. Die moet worden verwarmd en verlicht. Maar we hebben gezegd: Het kerkkoor kan in de winter ook goed in het wijkgebouw repeteren.”

De Marewijkgemeente ontstond in 1985 uit een samenvoeging van twee wijkgemeenten: de confessionele Molenwijk (Marekerk) en Leiden-Noord (Koningskerk) aan de Willem de Zwijgerlaan (Gereformeerde Bond). „Wij willen een gemeente zijn in traditie en openheid. Omdat Leiden universiteitsstad is, bezoeken veel studenten de diensten. De Hervormde Marekerkgemeente is echt een grotestadsgemeente, met alle vreugdes en zorgen van dien.”

Vijf groene kerken in Leiden

Op 7 oktober is het 100e groenekerkenbordje uitgereikt, niet aan één kerk maar aan vijf protestantse kerken, alle in Leiden: de Hooglandse Kerk, de Marekerk, de Vredeskerk, de Regenboog en de Antoniuskerk. De vijf kerken willen aansluiten bij de Duurzaamheidsagenda van de gemeente Leiden. Met deze vijf groene Leidse kerken kwam het totaalaantal duurzame kerkgebouwen in Nederland op honderd. Het fenomeen ”groene kerk” is een initiatief van Kerk in Actie, de missionaire en diaconale organisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, in samenwerking met Tear, een organisatie die zich verzet tegen armoede en onrecht. Inzet van de ”groene kerk” is een verantwoord rentemeesterschap over de schepping. Kerken zetten zich in voor beter energiebeheer en fair trade.