Zowel het ruimtelaboratorium als de bemanning vertrok met een Long March 2F-raket vanaf de basis Jiuquan in Mongolië. De twee taikonauten (zoals Chinezen hun astronauten noemen) zullen een maand in de module wonen en werken. Voor het land vormt het de langste missie tot nu toe.

Rond de lancering half september werd duidelijk dat zijn voorganger, de Tiangong-1, langzaam aan hoogte verliest en waarschijnlijk in de tweede helft van 2017 terugvalt naar de aarde. Het station zal daarbij voor het grootste deel verbranden door wrijving met de dampkring. Het is echter niet uitgesloten dat de raketmotoren en andere onderdelen als brokstukken terechtkomen in zee of op de aarde. Doet dat laatste scenario zich voor, dan hoopt iedereen dat ze niet in een dichtbevolkt gebied neerkomen.

De 8,5 ton zware laboratoriummodule is nu nog intact en bevindt zich in een baan op zo’n 370 kilometer hoogte, meldde het Chinese staatspersbureau Xinhua. Wu Ping, directeur van het programma voor bemande ruimtevaart, liet weten dat de organisatie tijdig zou waarschuwen wanneer er een botsing dreigt tussen het station en een satelliet in dezelfde baan. Ook zouden de Chinezen „zo nodig” melden wanneer de testmodule naar beneden komt.

Die informatie stelde Mike Wall, journalist bij space.com, niet gerust. „Wu’s bericht lijkt de geruchten te bevestigen dat China de Tiangong-1 niet langer onder controle heeft. (…) Immers, als de vluchtleiding het ruimtelaboratorium nog steeds zou besturen, zouden ze de terugkeer in de dampkring zo kunnen plannen dat het station boven de oceaan verbrandt.”

Kopie

De volksrepubliek is nog maar kort actief in de ruimte. In 2003 werd Yang Liwei de eerste taikonaut. Op die Chinese primeur volgden diverse vluchten met een twee- of driekoppige bemanning.

China laat weinig los over zijn ruimteprogramma – net zomin als de Russen dat deden ten tijde van de Koude Oorlog. En er zijn meer overeenkomsten tussen die landen: de ruimtepakken van de taikonauten lijken als twee druppels water op die van de Sojoezbemanning. Ook de capsule, met de kuipjes waarin de Chinezen opgevouwen zitten, oogt als een kopie van de Russische Sojoez. Het controlepaneel zal ongetwijfeld Chinese karakters hebben in plaats van cyrillisch schrift, maar dat krijgt de buitenwereld niet te zien.

Koppelpoort

De eerste proefmodule, de Tiangong-1 (Hemels paleis-1), lanceerden de Chinezen in september 2011. Het station gebruikten ze onder meer voor aardobservatie.

Omdat ze er zeker van wilden zijn dat de koppelpoort –waar ruimteschepen aanmeren– naar behoren functioneerde, was het eerste bezoek aan de buitenpost een onbemande missie. Shenzhou-8 werd in november 2011 een succes, dus volgde in juni 2012 een bemande vlucht.

Op deze Shenzhou-9-missie schreef Liu Yang geschiedenis als eerste Chinese vrouw in de ruimte. De driekoppige bemanning verbleef in totaal acht dagen in het proefstation en voerde niet alleen een automatische koppeling uit maar ook een handmatige nadering van het station.

De proefmodule ontving een jaar later, in juni 2013, voor de derde en laatste keer bezoek. Dit keer van drie taikonauten die twaalf dagen aan boord doorbrachten en er allerlei experimenten deden.

De vluchtleiding hield de Tiangong-1 sinds die tijd ‘in de vaart’, totdat ze afgelopen voorjaar het contact verloor.

Bevoorrading

De Tiangong-2 is ingesteld op langere missies dan zijn voorganger. De bemanning van de Shenzhou-11-missie –Jing Haipeng en Chen Dong– zal als alles volgens plan verloopt een volle maand in het ruimtelaboratorium doorbrengen. In die tijd zullen ze onder meer medische experimenten verrichten en planten proberen te kweken bij gewichtloosheid.

Wordt de Chinese buitenpost voor langere tijd bewoond, dan zijn er bevoorradingsmissies nodig om de taikonauten van voldoende voedsel, kleding en brandstof te voorzien. In de afgelopen jaren is daarvoor een vrachtschip ontwikkeld, de Tianzhou. Dat bevoorradingsschip zal naar verwachting binnenkort z’n maidenflight maken en bij de Tiangong-2 aanmeren.

De ambities van de volkrepubliek reiken echter verder. De twee laboratoriummodules vormen eigenlijk proefballonnen voor het echte werk: een Chinees ruimtestation. Dat wordt lang niet zo groot als het internationaal ruimtestation ISS, dat sinds 1998 in een baan om de aarde draait en module voor module is uitgebouwd tot een gevaarte met het oppervlak van een voetbalveld. De Chinese tegenhanger kan met drie geplande modules zelfs niet tippen aan het ruimtestation MIR dat de Russen tussen 1986 en 1996 exploiteerden. Toch mag het land het gerust als een mijlpaal beschouwen als de Tiangong-3 straks –net als het ISS lange tijd deed– werk en onderdak biedt aan drie taikonauten. En wie weet, gebruiken ze het ruimtestation later als springplank voor vluchten naar de maan of Mars.