De vijf landen kregen in mei groen licht om zes maanden gerichte en beperkte grenscontroles uit te voeren. Brussel ging akkoord met deze inperking van het vrije personenverkeer in de Schengenzone nadat was vastgesteld dat het Griekse grenscontrole- en asielsysteem niet goed functioneerde. De zestigduizend migranten die nog in Griekenland verblijven, trekken mogelijk weer naar rijkere delen van Europa als de grenscontroles nu zouden worden opgeheven, vreest de commissie.

Volgens de commissie is de situatie inmiddels wel gestabiliseerd, maar is nog niet aan alle voorwaarden voor de gewenste „terugkeer naar Schengen” voldaan. Naast de verbetering van het Griekse asielsysteem gaat het ook om betere controle van de Europese buitengrenzen. In dat verband wordt veel verwacht van de Europese grens- en kustwacht, die in januari op volle kracht moet kunnen opereren.

„Zo snel mogelijk terugkeren naar een normaal functionerende Schengenzone heeft de hoogste prioriteit”, aldus EU-commissaris Dmitris Avramopoulos (Migratie). „Maar we zijn er helaas nog niet.”

De EU-lidstaten gaan zich nu over het voorstel buigen. Sommige landen vinden de controles niet langer nodig, maar bijvoorbeeld Duitsland wil een verlenging van zes maanden.

Overigens mag Frankrijk voorlopig tot eind januari doorgaan met zijn grenscontroles. Die vallen onder andere regels, omdat ze niet zijn ingevoerd vanwege de vluchtelingencrisis, maar de aanslagen in Parijs.