De vunzige taal van Trump was de inzet van het tweede televisiedebat, afgelopen nacht, met Hillary Clinton. In een filmpje uit 2005, dat vrijdagavond door The Washington Post publiek was gemaakt, sprak hij in vulgaire woorden over vrouwen. Duidelijk was hoorbaar dat hij hen zag als lustobject waarover hij –dankzij zijn sterrenstatus– naar willekeur kon beschikken. Dat Trump zo dacht, werd al langer in verhalen beweerd; het filmpje leverde het keiharde bewijs dat dit echt zo is.

De bizarre uitspraken leidden tot een vloedgolf van verontwaardigde reacties. Trump maakte na enkele uren excuses. Maar inmiddels twijfelen velen eraan of deze spijtbetuiging wel gemeend is. Trump bagatelisseert zijn vulgaire taal tot „kleedkamergezwets.”

Daarmee probeerde hij vannacht ook weg te komen in het debat. Natuurlijk had hij in 2005 met zijn grote mond stoere praat gedaan over vrouwen, „zoals mannen dat vaak doen.” Maar hij had slechts woorden gesproken, Bill Clinton had zich daadwerkelijk aan vrouwen vergrepen.

Welbewust had Trump vier vrouwen die beweren door de vroegere president te zijn aangerand, uitgenodigd om aanwezig te zijn. Hillary Clinton keek deze dames tijdens het debat recht in het gezicht. Kort daarvoor had Trump een persconferentie gehouden waarbij hij geflankeerd werd door de vier betrokken dames.

De hele affaire lag als een schaduw over het debat van vannacht. Daardoor kwamen inhoudelijke thema’s op het gebied van buitenlandse politiek niet voldoende tot hun recht. Trump ontkende een hartelijke band met de Russische president Poetin te hebben. „Ik ken hem niet.”

Een belangrijk thema was de strijd tegen de islam. Clinton zei te willen samenwerken met moslimorganisaties. Ze benadrukte dat de VS niet in staat van oorlog met de islam verkeren. De suggestie dat dit zo zou zijn, speelt terroristen juist in de kaart.

Trump zei islamofobie iets vreselijks te vinden, maar vond wel dat er genoeg aanleiding voor is. „Er is een probleem. We kunnen wel politiek correct doen, maar er is een probleem. We moeten ervoor zorgen dat moslims het melden als ze getuige zijn van haat. Om een probleem op te lossen, moet je het benoemen. Zij (Hillary Clinton, WBK) en Barack Obama zijn niet bereid „radicale islamitische terreur” te zeggen.”

Clinton deed na afloop haar beklag over de stijl van haar tegenstander. „Ik was verrast door de absolute lawine van onwaarheden”, zei ze tegen verslaggevers. „Ik kan me nauwelijks indenken dat iemand daar kan staan en onwaarheid na onwaarheid kan verkondigen.”

Clinton had haar kritiek overigens niet opgespaard. Ze beschuldigde Trump al tijdens het debat van het verspreiden van leugens. Ze stelde dat het maar goed is dat iemand met het temperament van Trump niet de baas is over de wet in de Verenigde Staten. „Dan zou jij in de gevangenis zitten”, reageerde haar tegenstander toen.

Commentatoren stelden vanmorgen dat Trump beter was voorbereid dan bij het eerste debat. Daardoor heeft Clinton in de peilingen enkele punten verspeeld, al behoudt zij haar voorsprong.

Binnen de Republikeinse Partij is er met afschuw gereageerd op de seksistische uitspraken van Trump. Zeker 160 van de 332 Republikeinse gouverneurs, senatoren en afgevaardigden spraken hun afschuw uit over diens omstreden uitspraken over vrouwen, becijferde persbureau Reuters. Condoleezza Rice, die van 2001 tot 2005 onder president George W. Bush minister van Buitenlandse Zaken was, schrijft op Facebook: „Het is genoeg! Donald Trump hoort geen president te worden.”

Senator John McCain, die in 2012 Republikeins presidentskandidaat was, zei zondag: „Trumps opschepperij over seksueel geweld maakt het onmogelijk om zelfs maar voorwaardelijk steun te geven.”

Mike Pence, de running mate van Trump, gaf zaterdag aan de vulgaire taal van Trump niet te willen verdedigen. Hij voelde zich door de woorden beledigd en in verlegenheid gebracht. Hij ging echter niet zo ver zijn samenwerking met Trump te willen beëindigen. Vannacht stuurde hij een tweet rond dat hij onder de indruk was van Trumps kwaliteiten als debater.

Trump heeft met zijn uitspraken ook het vertrouwen van conservatieve evangelicals verspeeld. Voor hen is het thema gezinswaarden uiterst belangrijk. Hun is nu wel duidelijk dat Trump huwelijk en eerbaarheid niet serieus neemt. „Dit gaat hem stemmen kosten. Veel stemmen. Maar waar moeten mensen die oude christelijke waarden belangrijk vinden, nu heen”, vroeg de conservatieve denker Marvin Olasky zich vanmorgen af.