De wereld is er de afgelopen week niet vreedzamer op geworden. Integendeel, de veiligheidssituatie verslechtert snel. De bevolking van Aleppo, om maar eens wat te noemen, lijdt ongekend zwaar onder bombardementen, de hevigste sinds het uitbreken van de oorlog in Syrië. Zelfs ziekenhuizen zijn niet veilig.

Rusland bouwt in hoog tempo, op strategische locaties, zijn strijdkrachten op. De Russen hebben in Kaliningrad –een Russische enclave in Europa, pal tussen Polen en Litouwen– de hypermoderne S-400 gestationeerd. Het luchtdoelsysteem vormt een regelrechte bedreiging voor de Baltische staten en Polen. Vrijdag zouden Iskanderraketten in Kaliningrad zijn gearriveerd, die kunnen worden uitgerust met een kernkop.

Dinsdag maakte Moskou bekend de S-300 te hebben gestationeerd bij de havenstad Tartus in Syrië. Het geavanceerde raketsysteem –bedoeld als bescherming tegen luchtaanvallen– kan vliegtuigen en projectielen tot op 250 kilometer afstand uit de lucht schieten.

De stationering van de gevreesde S-300 in Syrië is militair gezien niet logisch. Russische troepen, volop betrokken bij de oorlog in Syrië, worden op geen enkele wijze vanuit de lucht bedreigd door IS of welke andere rebellengroep dan ook.

De S-300 is dan ook niet anders dan een schot voor de boeg van de Amerikanen. Moskou neemt z’n voorzorgsmaatregelen. De Amerikanen hebben –woedend over de verwoestende bombardementen op Aleppo– het overleg met de Russen afgebroken.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, pleit voor een hardere lijn, inclusief eventuele aanvallen op Syrische troepen. Rusland dreigt op zijn beurt de Amerikanen onder vuur te nemen, als bij een aanval op Syrische troepen ook Russen zouden sneuvelen.

Kat en muis

Daarmee is het strategische kat-en-muisspel uit de Koude Oorlog weer in alle hevigheid terug.

De Amerikaanse president blijft huiverig voor een harde militaire confrontatie. Obama wil –zo op het eind van z’n ambtsperiode– niet worden meegezogen in weer een Amerikaanse oorlog in het Midden-Oosten. Deze wetenschap geeft de Russen de nodige speelruimte.

Poetin dicteert al langere tijd de internationale ontwikkelingen. In Oekraïne, in Syrië, wereldwijd. Het Westen heeft daarbij vooral het nakijken. De VS en Europa rest vaak niet veel anders dan behoedzaam te reageren op de Russische dreiging.

De Amerikanen bouwen in een reactie hun wapenarsenaal in Europa op. De eerste van 1600 Amerikaanse tanks en pantservoertuigen rijden op dit moment bijvoorbeeld het militair depot in Eygelshoven (Zuid-Limburg) binnen.

De ernst van de Russische dreiging lijkt nog niet overal door te dringen. Meerdere EU-landen kiezen voor een weinig substantiële verhoging van het defensiebudget. Onderlinge militaire samenwerking is nogal eens het sleutelwoord, niet zelden ingegeven door regelrechte bezuinigingen.