De zogenoemde ’varkensvrije zones’ zijn stroken land door het buitengebied van enkele kilometers breed, die groepen varkensbedrijven van elkaar moeten scheiden. Bedacht na de mond– en klauwzeer(MKZ)–uitbraken eind jaren negentig als een soort buffer om snelle verspreiding van dierziekten te verhinderen, zijn ze nu overbodig geworden. De ministeries van Landbouw, VROM en Verkeer hebben daarom donderdag met de betrokken provincies en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) afgesproken dat de zones niet hoeven worden aangelegd.

De varkensvrije zones maakten onderdeel uit van de Reconstructiewet, waarmee het platteland opnieuw wordt ingericht. Omdat een flink aantal bedrijven zou moeten verkassen om de stroken zonder varkensboederijen te realiseren, zou de aanleg ervan kostbaar zijn. Die werd geschat op ongeveer 135 miljoen euro.

Sinds de laatste MKZ–crisis is er echter een hoop veranderd. De varkenshouders hebben maatregelen genomen om besmetting en verspreiding te voorkomen en er zijn minder varkens in Nederland. Daarbij is binnen Europa het zogenoemde markervaccin voor MKZ erkend en daarmee noodvaccinatie binnen bereik.

Wegens die ontwikkelingen had het ministerie het Wageningse onderzoeksbureau Alterra en het Centraal Instituut voor Dierziekte Controle (CIDC) in Lelystad gevraagd het nut van de varkensvrije zones nog eens tegen het licht te houden. Die concludeerden dat de zones geen ’meerwaarde’ hebben en aan de natuur of voorkoming van snelle verspreiding van dierziekten niets toevoegen.