„Ons belang is dat de burger zo min mogelijk last krijgt van een brexit”, aldus premier Rutte woensdagavond tijdens een Kamerdebat. „Verder zullen wij het maximale doen om ervoor te zorgen dat de collectieve bescherming die Europa biedt, niet wordt verzwakt.”

Diverse Kamerleden vroegen Rutte wanneer hij in Brussel nu eindelijk eens iets gaat doen met de neestem van de Nederlandse bevolking tijdens het referendum in april over het associatieverdrag met Oekraïne. „Ik kan geen enkele voorspelling doen over de snelheid”, antwoordde de minister-president. „Het is buitengewoon complex. We hebben te maken met een krachtenveld in Europa en met Oekraïne zelf.” Stap voor stap werkt hij aan een voorstel om recht te doen aan het nee. „Sneller en harder kan niet.”

SGP-Kamerlid Bisschop uitte tijdens het debat kritiek op de toespraak woensdag van Commissievoorzitter Juncker. Diens pleidooi voor een Europese minister van Buitenlandse Zaken en voor permanente defensiesamenwerking noemde hij „geen geloofwaardige reactie op de breed gevoelde euroscepsis.” Integendeel. „Ik hoor opnieuw een roep om meer Europa, terwijl een lidstaat voor het eerst in zestig jaar de EU gaat verlaten.” Bisschop noemde de „hardhorendheid” van Juncker „de grootste bedreiging” voor het voortbestaan van de EU. „Wie dacht dat de EU nu eindelijk zou gaan hervormen, komt weer bedrogen uit. Dat keert zich als een boemerang tegen de Europese instituties.”

Rutte reageerde laconiek op Junckers speech. „De Commissie heeft ook vrijheid van meningsuiting. Wij wachten op concrete voorstellen. Die wegen we dan.”

Minister Koenders (Buitenlandse Zaken) zei dat er geen Europese minister van Buitenlandse Zaken komt. „We hebben immers geen Europese staat.” Hij is wel voor meer Europese samenwerking om bijvoorbeeld de vluchtelingenstromen in te dammen. „In deze tijd kunnen we echt beter met elkaar een deuk in een pakje boter slaan dan dat ieder voor zich optreedt.”