De regering van president Robert Mugabe weigert de Zweed Pierre Schori te erkennen als hoofd van de waarnemersmissie. Schori, de ambassadeur van Zweden bij de Verenigde Naties, zei dat hij vrijdag in Zimbabwe mocht blijven op voorwaarde dat hij geen publieke verklaringen zou afleggen. Een dag later kreeg hij te horen dat hij moest vertrekken, omdat hij zich daar niet aan zou hebben gehouden.

De Europese Unie heeft gedreigd de andere dertig verkiezingswaarnemers die inmiddels in Zimbabwe zijn, terug te trekken als Schori werd uitgewezen. Vandaag zouden de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU de kwestie bespreken.

Schori wilde zondag, toen hij arriveerde in Londen, niet vooruitlopen op sancties. Dat is iets waarover de Europese ministers moeten beslissen, zei hij. Wel toonde hij zich gefrustreerd over de gang van zaken in Zimbabwe. Hij noemde het besluit om hem het land uit te zetten „belachelijk.” Verder zei hij dat het aan de EU-ministers is of ze de waarnemersmissie willen doorzetten of niet.

Het besluit waar de ministers voor staan is niet eenvoudig. Het nemen van strafmaatregelen zou de autoritaire president van Zimbabwe, Robert Mugabe, goed uit kunnen komen. De regering in Harare heeft al laten weten dat bij sancties alle Europese waarnemers het land zullen moeten verlaten. Het alternatief is dat de EU een nieuwe leider van de waarnemers benoemt die voor Harare wel acceptabel is. In dat geval kan de EU de verkiezingen in elk geval blijven volgen.

Een ander punt waar de EU rekening mee moet houden is de Zimbabwaanse oppositie. Die denkt de verkiezingen te kunnen winnen en om die reden is ze geen voorstander van Europese sancties.

Bij het nemen van sancties denkt de Europese Unie onder meer aan het bevriezen van financiële tegoeden van Mugabe en vertrouwelingen rondom hem. Verder wordt gedacht aan een Europees reisverbod voor de president, zijn naaste medewerkers en hun families. Ook een wapenembargo behoort tot de mogelijkheden.

Zimbabwe weert waarnemers uit Zweden, Finland, Denemarken, Duitsland, Nederland en Groot-Brittannië omdat deze landen een politieke voorkeur zouden hebben voor de Beweging voor Democratische Verandering (MDC). De leider van de MDC neemt het bij de komende presidentsverkiezingen op 9 en 10 maart op tegen Mugabe.

Tijdens een bezoek aan Mozambique beloofde Mugabe zondag dat de verkiezing „vrij en eerlijk” zal zijn. Hij zei dat hij Schori niet erkende als hoofd van de Europese verkiezingswaarnemers omdat hij zonder uitnodiging naar Zimbabwe was gekomen, op een toeristenvisum.

De minister van Staatsveiligheid, Nicholas Goche, tevens de gevreesde chef van de Zimbabwaanse inlichtingendienst, is aangesteld als hoofd van een voedseldistributie-eenheid, meldden de staatsmedia zondag. De oppositie vreest dat Mugabe de eenheid in de verkiezingsstrijd wil inzetten om bolwerken van de MDC voedsel te onthouden. Mugabe heeft beloofd dat „niemand van honger zal sterven.”