Ds. De Jong voor predikanten GZB: Missionaire kerk is volkskerk in nieuw jasje
Het missionaire kerkmodel is een vernieuwde vorm van de volkskerk, vindt ds. P. L. (Piet) de Jong. „Iedereen hoort erbij.”
De voormalige predikant van Rotterdam-Delfshaven sprak dinsdag tijdens een door de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) georganiseerde predikantenochtend in de Amersfoortse Bergkerk. Een kleine vijftig predikanten verdiepten zich in het onderwerp ”De vreemdeling in onze poort, over de open gemeenschap van de kerk”.
Ds. De Jong, de laatste jaren werkzaam in Wijk bij Duurstede, gaf aan zich niet zo te kunnen vinden in het model van de „correcte” kerken in de gereformeerde gezindte, die alle problemen intern oplossen maar buitenstaanders nauwelijks weten te bereiken. Hij kiest liever voor de volkskerk, waar iedereen bij kan horen, hoe men ook is. „Het is geen correcte kerk, maar wel een kerk van mensen die het Licht gezien hebben. Je moet wel veel mensen meezeulen, maar je bent van het wij-zij denken af.”
Knop omgezet
Toen hij in 1992 in Rotterdam kwam, had de hervormde kerk daar haar volkskerkkarakter al verloren. Gekozen werd voor de missionaire gemeente, die allerlei mensen opneemt. Ds. De Jong: „We hebben een knop omgezet en besloten naar voren te kijken en niet naar achteren. De verandering begon met het omzetten van de knop. De kern van de gemeente was: Jezus is Heer.”
Er kwamen veel problemen op de gemeente af, zoals het vertrek van betrokken leden en de komst van een grote groep Congolezen die niet zo goed paste. Zij hadden niets met een orgel en kregen ten slotte een eigen zaal, waar ze hun gang konden gaan met trommels.
Het missionaire model is een vernieuwde vorm van de volkskerk, constateerde ds. De Jong. „Er zitten mensen bij elkaar, zoals ik het niet bedacht zou hebben. De lijnen in deze kerk lopen niet via het verbond, zoals in de volkskerk; maar via de genade van het verbond.”
De emeritus predikant stelde voor om niet zo „bang” te doen en ook om niet bang te zijn voor het hellend vlak. „Als er iets fout gaat, merk je het vanzelf en moet je bijsturen.”
Pioniersplekken
Theo Visser van International Church Plants (ICP), een netwerk van gemeentestichtingsprojecten in Nederland, pleitte voor een dubbel spoor. De „traditionele gemeente” blijft in zijn visie in stand, terwijl daarnaast een of meer pioniersplekken ontstaan waar de verschillende groepen hun eigenheid kunnen beleven.
Visser stelde de vraag of de predikanten in het Nederlandse kerkmodel niet een te grote plaats gekregen hebben. „Nieuwkomers zeggen dat de liefde, de warmte en het respect hen in beweging gezet hebben.”
Gastvrij
Ds. Johan Visser van de Christusgemeente in Antwerpen belichtte de context van zijn kleine protestantse gemeente in België. De kerk is een afspiegeling geworden van de multiculturele samenleving, zonder dat daaraan een plan ten grondslag lag, stelde hij. „Wij willen een gastvrije gemeente zijn. Iedereen mag meedoen. Vreemdelingen kunnen een bijdrage leveren om de kerken nieuw elan te geven of om het vol te houden.”
De gemeente is verbonden met het Bijbelhuis in de Scheldestad, maar van samengaan is geen sprake, omdat de culturele verschillen te groot zijn. Het lukt zijn kerk slecht om contact te maken met de vele migrantenkerken. Ds. Visser stelt zich ten doel dat de protestantse gemeenten in Antwerpen volgend jaar –bij de viering van 500 jaar Reformatie– gezamenlijk naar buiten treden.
Vreemdelingen
Tijdens de forumdiscussie merkte ds. A. A. Floor van de hervormde gemeente te Barendrecht op dat er vreemdelingen in de kerk kwamen vanaf het moment dat de gemeente daarom begon te bidden. Het was echter moeilijk voor deze mensen, omdat zij zich bekeken voelde. De predikant denkt nu in de richting van een dubbel spoor, met bijvoorbeeld bijeenkomsten in huis voor vreemdelingen.
Ds. De Jong pleitte ervoor om de knop naar het worden van een missionaire gemeente om te draaien als de gemeente bloeit en niet te wachten tot zij begint te kwijnen. Hij adviseerde wel om goed te kijken welke behoeften er zijn en welke kant het op moet.
Lees ook in Digibron:
De Bijbel lezen met een stadblik – interview met ds. P. L. de Jong in Reformatorisch Dagblad (15 augustus 2009)
Trouw aan Delfshaven – Interview met ds. P. L. de Jong in Terdege (15 oktober 2008)
Kerkplanting is de meest vruchtbare manier van evangeliseren in deze tijd – Reformatorisch Dagblad (20 november 2014)
“Kerkplanting niet altijd succesverhaal” – interview met Theo Visser in Reformatorisch Dagblad (10 juni 2011)
Ontkerkelijking in Antwerpen over hoogtepunt heen – Reformatorisch Dagblad (27 maart 2014)