De nieuwe Spaanse regering wil het beoogde systeem voor de spelregels bij stemmingen accepteren. Dat verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Moratinos maandag in een kranteninterview. In december liepen de onderhandelingen stuk op de afwijzende houding op dit punt van Spanje en Polen.

Moratinos benadrukte tegelijk dat ook het kabinet van premier Zapatero niet wenst dat zijn land in de toekomst over minder macht beschikt dan in de huidige praktijk, die ligt verankerd in het Verdrag van Nice. „Er zijn echter andere instrumenten om dat te verwezenlijken”, aldus Moratinos. Hij gaf geen nadere details, maar mogelijk zorgt dit toch weer voor conflictstof in het overleg.

Eveneens een complicerende factor is de politieke situatie in Polen. Premier Miller heeft aangekondigd dat hij op 2 mei, daags nadat het land officieel het lidmaatschap van de EU verwerft, zal aftreden. In demissionaire status beschikt hij over minder armslag om compromissen te sluiten.

De regeringsleiders streven ernaar de besprekingen over het constitutioneel verdrag in juni af te ronden. Als dat lukt, moeten vervolgens de lidstaten nog hun goedkeuring hechten aan het resultaat. Diverse landen zijn van plan de burgers rechtstreeks een oordeel te vragen.

Inmiddels lijkt ook de Britse premier Blair wel te voelen voor zo’n referendum. Waarschijnlijk neemt zijn kabinet deze week hierover een beslissing. Een volksraadpleging in het Verenigd Koninkrijk is riskant, omdat daar traditioneel veel tegenstanders zijn van een verdere Europese eenwording. De grondwet kan pas gaan functioneren als alle lidstaten ermee hebben ingestemd.