EU: Steun VS voor eenzijdig plan Sharon zeer schadelijk
De Amerikaanse steun voor het eenzijdige vredesplan van de Israëlische premier Sharon heeft heel wat schade aangericht en kan het Palestijnse extremisme juist goed uitkomen, zo hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie zaterdag in het Ierse Tullamore verklaard.
De EU-ministers dringen er bij Israël en de Palestijnen op aan onderhandelingen te starten op basis van het vredesplan van 2002, de zogenaamde routekaart voor de vrede.
De EU maakt zich zorgen dat eenzijdige Amerikaanse stappen in het vredesproces de geloofwaardigheid van de routekaart, die door overleg tussen de Verenigde Staten, de EU, Rusland en de Verenigde Naties tot stand is gekomen, kunnen ondergraven. Met zijn steun aan Sharons voorstel geeft de Amerikaanse president George Bush aan dat Israël delen van de Westelijke Jordaanoever zou mogen behouden en dat het niet de bedoeling is dat gevluchte Palestijnen automatisch het recht krijgen om naar Israël terug te keren.
In hun verklaring lieten de ministers verdere kritiek op het akkoord tussen Bush en Sharon achterwege. In plaats daarvan zeiden zij het vooruitzicht dat Israël zich terugtrekt uit de Gazastrook te verwelkomen „als een belangrijke stap op weg naar tenuitvoerlegging van de routekaart.”
Deze kritiek werd wel gespuid door Europees commissaris voor buitenlandse betrekkingen Chris Patten. Patten zei dat de Arabische landen door de beslissing van Bush nu denken dat de Amerikaanse regering ingaat tegen de Oslo-akkoorden en ook de routekaart voor gezien houdt. Met die beslissing is een hoop schade aangericht, die volgens Patten met de steun van de EU zal moeten worden hersteld. Patten stelde voorts dat de gematigde stroming binnen de Palestijnse gemeenschap niet geholpen wordt door dergelijke beslissingen, omdat de Palestijnen die hoopten dat een bilaterale overeenkomst kan worden gesloten deze hoop nu de grond in geboord zien.
Volgens minister Bot van Buitenlandse Zaken, ook aanwezig in Tullamore, blijven de VS en Israël in het vredesproces aan zet. De EU moet daar wel invloed op blijven uitoefenen, „om te voorkomen dat we straks helemaal voor voldongen feiten komen te staan.”
De EU wil dat het Midden-Oostenkwartet begin volgende maand bijeenkomt om de tenuitvoerlegging van de routekaart weer op gang te brengen, zei Javier Solana, de coördinator voor het buitenlands beleid van de EU. Waar deze vergadering zal worden gehouden, is nog niet bekend.
De routekaart voorziet niet in de Israëlische annexatie van vijf of zes grote nederzettingen op de Westoever, zoals Sharon wil. Toch wil de EU de plannen van Sharon en de Amerikaanse steun daarvoor niet met de routekaart onverenigbaar verklaren.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer, zei vrijdag al dat een Israëlische terugtrekking uit de Gazastrook de weg kan bereiden voor duurzame vrede „als het in de context van de routekaart gebeurt en vooral als het op een ordelijke manier gebeurt.” Volgens de Britse minister Jack Straw kunnen de voorstellen van Sharon „consistent” zijn met de routekaart. „Uiteraard gaan wij ervan uit dat een definitieve status een zaak is van onderhandelingen” tussen Israël en de Palestijnse Autoriteit, zei Straw.