Hillary Clinton wacht nog forse strijd
Als het waar is dat scherven geluk brengen, wordt Hillary Clinton president. Met haar nominatie als Democratische kandidaat voor het presidentschap, is zij deze week door het glazen plafond gebroken waar vooruitstrevende vrouwen al jaren over klagen. Of zij het ambt daadwerkelijk gaat bekleden, is echter onzeker. De uitslag van november is nog uiterst ongewis.
Historisch is de nominatie van Hillary zeker. Voor het eerst in de geschiedenis is een vrouw gekozen als kandidaat van een grote partij voor het machtigste ambt in de VS. Zodra deze week bekend was geworden dat de Democratische conventie in Philadelphia haar kandidaat stelde, sprak Hillary Clinton via een videoboodschap vrouwen en meisjes toe. Voortaan zijn er voor elke vrouw even veel mogelijkheden als voor mannen, zei ze. Zelf was ze lichtelijk aangedaan. En dat is voor de doorgaans koele Hillary heel wat.
Maar de scherven van het verbroken glazen plafond waren niet de enige die op de conventievloer lagen. Er waren meer brokstokken. Die moesten gelijmd worden. Hoewel Bernie Sanders al voor de partijbijeenkomst de handdoek in de ring had gegooid, was duidelijk dat zijn aanhang nog niet gelukkig was met een keus voor Clinton. Daarnaast lag er nogal wat troep doordat WikiLeaks eind vorige week bijna 20.000 e-mails openbaar maakte. Zij toonden aan dat de partijleiding er een puinhoop van had gemaakt.
Herstel van de eenheid. Dat had allereerst prioriteit bij het begin van de conventie. En dat is deels gelukt, al blijft er binnen de partij het nodige gerommel. Eerste voorwaarde was wel dat partijvoorzitter Debbie Wasserman Schultz het veld ruimde en dat het partijbestuur excuses maakte aan Sanders omdat het er welbewust op aan had gestuurd hem buitenspel te zetten.
Een belangrijke bijdrage om de eenheid te herstellen, was ook zeker de inspirerende toespraak van Michelle Obama. Zij stal de show. Daarnaast leverde Bernie Sanders een belangrijke bijdrage door onvoorwaardelijk zijn steun voor Hillary Clinton uit te spreken. Wat men ook van zijn linkse ideeën vindt, zijn steunbetuiging was groots. De eenheid van de partij ging voor hem boven alles omdat eensgezind Trump bestreden moet worden.
Kernwapens
De toespraken van partijgenoten zoals vicepresident Joe Biden, running mate Tim Kaine en vooral die van president Obama op de conventie, waren bedoeld om de partijleden te motiveren. Dat lukte. Met name de rede van Barack Obama was een hoogtepunt. Hij stelde dat er nog nooit iemand zo gekwalificeerd was om president te worden als Hillary Clinton. „Zelfs ik niet en zelfs Bill Clinton niet. Sorry kerel, dat is gewoon de waarheid”, aldus Obama tegen de voormalige president, die in het publiek zat.
De president zei zich nog goed te herinneren hoe hij zelf bij de voorverkiezingen van 2008 het moest opnemen tegen Hillary: „Het was zwaar. Weet je waarom? Omdat Hillary taai is. Elke keer wanneer ik dacht dat ik had gewonnen, kwam Hillary weer sterker terug.” Van de rivaliteit tussen Obama en Clinton, die er ook nog was toen zij onder hem minister van Buitenlandse Zaken was, was deze week geen spoor meer te bekennen.
Hillary Clinton toonde zich in haar toespraak, donderdagavond, tevreden. „Met nederigheid, vastberadenheid en grenzeloos vertrouwen in Amerika accepteer ik de nominatie voor president van de Verenigde Staten.” Deze etappe in de race naar het Witte Huis had ze gewonnen. Sommige vrouwelijke conventiebezoekers waren tot tranen toe geroerd.
Maar daarmee is haar verhuizing naar Washington lang nog niet zeker. Er staat haar nog een zware periode te wachten in de strijd tegen Trump. Natuurlijk is hij met zijn soms ongenuanceerde uitspraken een dankbare schietschijf. Daarop mikte ze donderdagavond al heel doelgericht. „Een man die je al uit de tent kunt lokken met een tweet, moet je onze kernwapens niet toevertrouwen!” Ze verweet Trump vooral angst te zaaien. „Het beste antwoord hierop gaf de Democratische president Roosevelt lang geleden al, in echte roerige tijden”, zei Clinton, en ze citeerde hem: „Het enige waar we bang voor moeten zijn, is de angst zelf.”
Middengroepen
Wil Clinton van haar Republikeinse rivaal winnen, dan zal ze het vooral van de middengroepen onder de kiezers moeten hebben. Daar zitten de meeste weifelaars. Maar Trump richt zich ook op de blanke lager opgeleide middenklasse. Deze week bezocht hij daarom de industriegebieden in Ohio en Pennsylvania. Het zal voor Clinton een hele toer worden om de meerderheid van de blauwe overalls binnen te halen.
Om hogeropgeleiden en weifelende Republikeinen over de streep te halen, was deze week heel bewust voormalig burgemeester van New York Michael Bloomberg gevraagd te speechen. Bloomberg was eerst Democraat, werd toen Republikein en is nu onafhankelijk. Hij waarschuwde dat Trumps plannen voor Amerika „een ramp in wording” zijn.
Of het Clinton lukt de twijfelaars te overtuigen, is de vraag. Ze staat voor een lastige opgave. Temeer omdat ze door de strijd met Sanders steeds meer in links, progressief vaarwater terecht is gekomen. Dat heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat ze een nog ruimer abortusstandpunt innam.
De weifelende kiezer zou wellicht binnen te halen zijn als Clinton haar vrouwelijke charmes in de strijd zou gooien. Maar dat doet ze niet. Tijdens de conventie heeft ze zich niet gepresenteerd als iemand met een warme uitstraling. In een tijd waar emotie en gevoel heel belangrijk zijn, is dat een gemis. Ze blijft een koele vrouw, die het vooral van haar deskundigheid wil hebben. Een zakelijke dame, dus.
Waarbij zakelijkheid bij de Clintons nogal eens samenvalt met twijfelachtig handelen. Dat laatste is misschien wel haar grootste risico. Aan welke scherven van schandaaltjes uit het verleden zal ze zich nog bezeren? Of –electoraal gezien– dodelijk verwonden?