Dat het zo klaar als een klontje is, durft Hans van der Slot niet te zeggen. „Ik ben geen toxicoloog”, zegt de voorzitter van de stichting C8 Dordt, waarin omwonenden en (oud)werknemers van Chemours (het vroegere DuPont) de krachten hebben gebundeld.

De diplomatieke toon houdt niet lang stand. „Het rammelt. Ook dit goedje deugt niet. Wij geloven niet dat het bedrijf oprecht was toen het in 2012 GenX ging gebruiken als ‘veilig’ alternatief voor C8.”

Als omwonende wordt Van der Slot blootgesteld aan GenX. En dat, zo betoogden twee toxicologen woensdag in de Volkskrant, heeft vrijwel dezelfde effecten als het kankerverwekkende C8.

Chemours wist hoe schadelijk C8 was. Toch gebruikte het de stof tot 2012 op grote schaal. Justitie startte hiervoor een onderzoek. In de VS lopen talloze rechtszaken rond deze stof. Het alternatief is volgens toxicologen nauwelijks beter. „Bij dierproeven komen de effecten dusdanig overeen dat je je zorgen moet maken”, aldus Martin van den Berg van de Universiteit Utrecht. „Maar er is onduidelijkheid, omdat de uitstootgegevens van Chemours niet beschikbaar zijn.”

Drie jaar

Het bedrijf ontkent de aantijgingen. Opvallend, vindt gezondheidswetenschapper Marijke de Cock van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze werkt nauw samen met VU-collega Jacob de Boer, toxicoloog en hoofd van de faculteit chemie en biologie. De Cock wil onderzoek doen naar de gezondheidsschade onder oud-werknemers van DuPont door jarenlange blootstelling aan C8. „De klachten zijn er. Wij willen aantonen hoe waarschijnlijk het is dat C8 de oorzaak is. De laboratoriumresultaten van GenX geven vergelijkbare uitkomsten. Dan kun je niet zomaar stellen dat er geen risico is. De financiering van het onderzoek is nog niet rond. Maar als het er komt, is het goed om ook de effecten van GenX te onderzoeken.” Het duurt echter al snel twee tot drie jaar voor er conclusies kunnen worden getrokken, erkent De Cock. De uitstoot gaat ondertussen gewoon door. De provincie Zuid-Holland ziet voorlopig geen aanleiding om aan de vergunning te tornen. Woordvoerster van de provincie Nathalie Harder: „Er zijn heel veel chemische bedrijven die stoffen gebruiken die toxisch zijn. GenX is geen parfummetje natuurlijk, maar de mate van uitstoot bepaalt hoe schadelijk het is. Wij geven vergunningen af op basis van de zorgwekkende stoffenlijst. C8 staat daarop, GenX op dit moment nog niet. Die classificatie is niet aan de provincie.”

Zomaar meegaan in Chemours’ bewering dat er geen gevaar is, durft Harder echter niet. „Over gezondheid kan ik geen uitspraak doen. Ooit stond C8 ook niet op de lijst. Het is onze taak om bedrijven aan te spreken als we zorgelijke signalen krijgen. Wellicht moeten we dat nu doen.”

Naar aanleiding van de berichtgeving wil de gemeente Dordrecht weten in hoeverre de provincie echt op de hoogte is van de risico’s. „Ook willen we inzicht hebben in de uitstoot van GenX”, schrijft ze in een verklaring.

Hans van der Slot pleit daarvoor. „Wij denken dat het bedrijf veel meer kennis heeft dan de provincie, maar de provincie gaat over de vergunning. Iedereen in de omgeving heeft behoefte aan openheid en eerlijkheid.”