„Docenten, blijf bij feiten in gesprek over terrorisme”
Hoe praat je in de klas over aanslagen, IS en video’s met gruwelijke beelden? Tim van de Kamp (23) uit Barneveld deed onderzoek naar het delen van nieuws over terrorisme in de klas. De academie Educatie van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) bekroonde de scriptie van de kersvers afgestudeerde CHE-student dinsdag met de Wim ter Horst CHE-scriptieprijs.
De aanslag op het satirische weekblad Charlie Hebdo begin vorig jaar maakte veel los bij de leerlingen van groep 6 op zijn stageschool. „Allerlei spookverhalen gingen het schoolplein over.” Voor Van de Kamp was het duidelijk: de kinderen hebben geen idee hoe ze naar het nieuws moeten kijken en wat ze voor waar kunnen aannemen. Het viel de pabostudent op dat het nieuws vooral werd besproken op het schoolplein en niet zozeer in de klas. „De verhalen gingen een eigen leven leiden, los van de context.”
De ervaring bracht hem tot het onderwerp voor zijn onderzoek, waarvoor hij sprak met leerkrachten, leerlingen en deskundigen. De jury prijst het lef van de Barnevelder om te kiezen voor een actueel en gevoelig thema, evenals de praktische en nuchtere handvatten die hij geeft.
Vermijd verschrikkelijke terreurdaden niet als gespreksonderwerp, luidt zijn eerste advies aan docenten. „Het is realiteit. Sommige leerlingen bekijken gruwelijke beelden via YouTube.” Een gesprek over de onthoofdingsvideo’s van IS hoeft een leerkracht dus niet uit de weg te gaan. Maar uitgebreid spreken over zulk nieuws is volgens hem ook niet verstandig. „Een juf of meester heeft de taak het nieuws te delen. Tegelijk wil je niet dat kinderen nachtmerries krijgen. Belangrijk is het dus om de juiste toon aan te slaan. Kinderen moeten niet bang worden.”
Neutraal blijven in het gesprek is het beste. Blijf bij de feiten, raadt hij leerkrachten in het basisonderwijs aan. „Zeggen dat IS slecht is, kan prima, maar een politiek standpunt innemen gaat te ver. Dan loop je het risico dat een kind op school iets anders hoort dan thuis.” Een positieve afsluiting is belangrijk, omdat kinderen het meest bijblijft wat als laatste is gezegd. „Vertel bijvoorbeeld niet alleen een over het probleem van de vluchtelingencrisis, maar benadruk ook dat mensen hulp bieden aan asielzoekers.” Ook een link met het christelijk geloof –„God biedt bescherming”– geeft extra houvast aan kinderen, zegt Van de Kamp. Hij pleit er ook voor dat kinderen leren omgaan met media, zodat ze weten wat waar is en wat niet.