„Positief advies over NIPT voor alle vrouwen”
Ziekenhuizen mogen de nieuwe prenatale bloedtest (NIP-test) bij wijze van proef gedurende twee jaar gaan aanbieden aan alle zwangere vrouwen.
Deze verruiming wordt mogelijk, omdat de Gezondheidsraad minister Schippers (VWS) woensdag heeft geadviseerd academische ziekenhuizen die de NIPT breed willen aanbieden daarvoor een vergunning te geven.
In 2014 gaven de Gezondheidsraad en Schippers groen licht voor een tweejarige proef met de NIPT als tweede test. Ziekenhuizen mogen deze screening sindsdien uitvoeren, nadat de combinatietest uitwijst dat er een verhoogde kans is op de geboorte van een kind met het syndroom van down.
Bij de NIP-test wordt dna-materiaal van de foetus dat circuleert in het bloed van de zwangere, en dat afkomstig is van de placenta, onderzocht op afwijkingen van de foetus. De test beoogt vooral na te gaan of de foetus het syndroom van Down, Patau of Edwards heeft.
Voor het aanbieden van de NIPT als eerste test bestaan volgens de Gezondheidsraad goede argumenten. Één daarvan is dat de NIPT weinig afwijkingen mist en bij een foetus zonder het syndroom van Down, Patau of Edwards zelfden een afwijkende uitslag geeft.
Omdat de test minder vaak een verkeerde uitslag geeft, is er minder vaak inwendig vervolgonderzoek nodig, zoals de vlokkentest of een vruchtwaterpunctie. Ook maakt de nieuwe test volgens de Gezondheidsraad minder vrouwen nodeloos ongerust door een positieve uitslag die na vervolgonderzoek niet blijkt te kloppen. Zwangeren krijgen bovendien sneller dan met een combinatietest zekerheid of de foetus een van de drie afwijkingen heeft.
Vooralsnog staat het ziekenhuizen vrij om naar nog meer chromosoomafwijkingen te zoeken dan naar de afwijkingen waarvan sprake is bij het syndroom van Down, Patau of Edwards. Wel wil de Gezondheidsraad de kans op zogeheten nevenbevindingen zo klein mogelijk houden.
Dit kan door tijdens de test te werken met analysefilters. Voordat daarover nadere regels worden opgesteld wil de raad eerst weten of het gebruik maken van filters de kwaliteit van de test negatief beïnvloedt. Ziekenhuizen moeten de proef dan ook gebruiken om testresultaten met en zonder filters met elkaar te vergelijken, aldus de raad.
De proef moet daarnaast duidelijk maken waarom sommige vrouwen liever meteen de NIPT willen, terwijl anderen een voorkeur blijven houden voor de combinatietest als eerste test.
De raad benadrukt dat de vrouwen die meedoen aan de screening vooraf goed geïnformeerd moeten worden over de verschillende screeningsmogelijkheden, de voor- en nadelen en de kosten van de verschillende tests. Verder moeten vrouwen voorafgaand aan de test de mogelijkheid hebben om aan te geven dat ze nevenbevindingen niet teruggekoppeld willen krijgen.
Een Kamermeerderheid vindt dat de NIP-test voor elke zwangere vrouw toegankelijk zou moeten zijn. Sommige fracties, zoals de VVD, tekenen daar wel bij aan dat vrouwen die niet tot een risicogroep behoren de kosten voor de test zelf moeten betalen.
ChristenUnie en SGP zijn tegen een brede invoering van de test. „Steeds makkelijker testen op Down, gevolgd door abortus, doet onrecht aan mooie mensen”, twitterde SGP-leider Van der Staaij woensdagmiddag na het bekend worden van het advies van de Gezondheidsraad.
Naar verwachting laat minister Schippers de Kamer nog voor het zomerreces weten met ingang van welke datum het breed aanbieden van de NIPT in Nederland mogelijk wordt.