Broeks: „Geloofwaardigheid moet je laten zien”
„Met mijn NAVO-bril op kijkend naar de ontwikkelingen om ons heen, ben ik van mening dat de krijgsmacht toe is aan uitbreiding. Dat, samen met herstel van de basisgereedheid en het op peil brengen van de voorraden, kost gewoon geld. Veel geld.”
Dat zegt luitenant-generaal Jan Broeks, die deze maand directeur-generaal wordt van de Internationale Militaire Staf van het NAVO-hoofdkwartier in Brussel. Broeks (1959) –gepokt en gemazeld in de Koninklijke Landmacht– was commandant van de Logistieke Brigade en blies de aftocht van de missie in Uruzgan.
„Het gaat er in internationaal verband om wat je doet, niet om wat je zegt. Als Nederland deden en doen we veel: Uruzgan, Kunduz, operaties tegen IS in het Midden-Oosten, een VN-missie in Mali, vluchtelingenmissies in de Middellandse Zee. Wij zien onszelf als de grootste van de kleine landen, bij de NAVO zijn we de kleinste van de groten.”
Ondertussen is de Russische dreiging terug in Europa, terwijl het overgrote deel van de NAVO-landen jarenlang bezuinigde op defensie. „We moeten niet alleen focussen op het oosten, maar flexibel opereren en snel kunnen reageren. Daarbij geldt: stevige militaire gereedheid, snelle politieke besluitvorming en degelijke ondersteuning.”
Rusland is een van de hoofdonderwerpen op de NAVO-top die eind van de week, 8 en 9 juli, in de Poolse hoofdstad Warschau wordt gehouden.
Het Warschaupact mag dan niet meer bestaan, de Koude Oorlog is weer terug. Merkel zal aanwezig zijn, Hollande, Rutte en de Amerikaanse president Obama –waarschijnlijk zijn laatste optreden in Europa voordat hij aftreedt.
Half juni hield de NAVO tegelijkertijd drie grote oefeningen in Polen en de Baltische staten. Op nog geen 100 kilometer van de grens met Rusland waren in totaal 40.000 militairen, tanks en vliegtuigen actief. In de oefening werd ‘gespeeld’ dat NAVO-lid Polen door Rusland wordt aangevallen.
Dreiging
De Russische president Poetin reageerde geprikkeld. Hij zegt hierover graag te willen praten met de NAVO, maar volgens hem wordt er niet op dat verzoek gereageerd. „In plaats daarvan is de NAVO haar agressieve retoriek en acties dicht bij onze grens aan het opvoeren”, zei Poetin in de Doema bij de herdenking van de Duitse inval in Rusland in 1941.
De NAVO hoopt met haar aanwezigheid in Estland, Letland en Litouwen de Russen te ontmoedigen een nieuwe annexatiepoging te ondernemen. Twee jaar geleden gebeurde dat met het schiereiland de Krim in Oekraïne.
Generaal Broeks laat zich niet rechtstreeks uit over Poetin en Rusland, maar zegt wel: „Wil je met iemand in gesprek blijven, dan moet je geloofwaardig zijn. En die geloofwaardigheid moet je demonstreren. Vandaar oefeningen, militairen en bijvoorbeeld Amerikaanse F-22’s in de Baltische staten of Polen. De bewoners van die landen beleven wel degelijk iets van dreiging.”
Lasten
De Amerikanen verlangen binnen de NAVO een eerlijker verdeling van de financiële lasten. De VS besteden ruim twee keer zo veel aan defensie als Europa en nemen 70 procent van de NAVO-uitgaven voor hun rekening. Obama hamert erop dat landen de afgesproken 2 procent van het bruto nationaal product aan defensie besteden. Alleen Groot-Brittannië, Polen, Estland en Griekenland voldoen aan die norm.
Broeks: „Ik geloof niet dat de Amerikanen zeggen: „Je komt er wel uit.” Ze hebben ons nodig om zelf op andere plekken in de wereld te kunnen acteren. Punt is wel dat er in de top van de Amerikaanse krijgsmacht nu nog generaals zitten die weten wat de Koude Oorlog was. Over tien of vijftien jaar is dat anders.”
Uitvoerend NAVO-onderdeel
BRUSSEL. De Nederlandse luitenant-generaal Jan Broeks treedt deze maand voor drie jaar aan als directeur-generaal van de Internationale Militaire Staf (DGIMS) van het NAVO-hoofdkwartier in Brussel.
Broeks volgt daar de Britse directeur-generaal air marshall Sir Christopher Harper op.
De Internationale Militaire Staf is het uitvoerend lichaam van het Militair Comité, de hoogste militaire autoriteit binnen het internationale bondgenootschap.