Met een Britse bries in de rug zullen de aanhangers van Marine Le Pen komend weekeinde flink gaan folderen om nog meer mensen ervan te overtuigen dat een frexit mogelijk is via een stem aan het FN.

Als het inderdaad tot een referendum komt, zullen ook de Fransen de Europese Unie de rug toekeren. Geograaf en socioloog Christophe Guilluy is daarvan overtuigd. Hij ziet veel overeenkomsten tussen de Britse en de Franse samenleving.

Guilluy publiceert al jaren over de sociaaleconomische kloof binnen westerse samenlevingen. De brexit ziet hij als een aanklacht tegen een systeem dat geen recht meer doet aan een tot voor kort onzichtbare maar groeiende groep ontevreden mensen. Het bestaande model met linkse en rechtse partijen zegt hun niets meer.

Christophe Guilluy: „Je kunt zeggen dat het beeld van Parijs aan de ene kant en de provincie aan de andere kant niet meer bestaat. De samenleving is in tweeën gesplitst met enerzijds metropolen zoals Parijs, Lyon, Lille, Nantes en Grenoble. Daar zitten de belangrijkste economische sectoren, de grote bedrijven, en daar is ondanks de langdurige crisisperiode nog wel wat werkgelegenheid. Daar wordt rijkdom gecreëerd.”

Heel anders is het volgens Guilluy gesteld in de periferie. Guilluy: „Dat is niet alleen het platteland, er vallen ook middelgrote en kleine steden onder. Hier zien we mensen met lagere salarissen, de arbeiders, veel ouderen, maar ook de jongeren die het niet lukt om een baan te bemachtigen.”

Volgens de geograaf is het model overal in de wereld terug te vinden. Guilluy: „Voor het eerst in de geschiedenis van de ontwikkelde landen zien we een categorie mensen die niet meer wonen daar waar de welvaart wordt gecreëerd. Ze zijn economisch niet meer geïntegreerd en vallen buiten de samenleving.”

Die periferie kenmerkt zich onder andere ook door de lage opkomstpercentages bij verkiezingen. Mensen gaan niet meer naar de stembus voor kandidaten die hen niet meer vertegenwoordigen. Guilluy: ,Op dit moment zien we dat alleen populistische partijen zich hier laten zien”

Een botsing tussen de metropool en de periferie is zijn visie onontkoombaar. Guilluy: „Ik denk dat er een nieuwe klassenstrijd aan het ontstaan is waarbij het gaat tussen mensen die de mondialisering nog ondersteunen en zij die er geen deel van uitmaken. Die tweedeling kan nog lang voortbestaan, omdat het economisch model eigenlijk heel goed werkt. Er wordt zo veel rijkdom gegeneerd dat ook de mensen in de periferie ervan profiteren. Alleen, en dat is het belangrijkste punt: in de metropool wordt weliswaar veel geld verdiend, alleen schep je daarmee geen samenleving.” De vraag is hoe je een samenleving handhaaft waarin de helft van de mensen er niet meer bijhoort. Guilluy: „Ik denk dat we er alleen uit kunnen komen als we het economisch systeem ter discussie stellen. Dus niet meteen roepen dat het hier gaat om een stelletje racisten. We moeten naar hen luisteren.”