Uit nieuwe cijfers van statistiekbureau CBS bleek donderdag dat de veehouderij, in de vorm van mest, vorig jaar 180,1 kilo fosfaat heeft geproduceerd. Dat is 3,8 miljoen kilo meer dan in januari was ingeschat en 7,2 miljoen kilo boven het zogeheten fosfaatplafond. De overschrijding komt vooral voor rekening van de melkveehouderij.

De melkveehouders zijn vorig jaar na de afschaffing van de melkquotering meer koeien gaan houden. Bovendien was het kuilgras dat de koeien in 2015 aten, extra rijk aan fosfor. Dat komt doordat 2014, toen het gras gemaaid en ingekuild werd, een bijzonder groeizaam jaar was. Het fosforrijke voer leidde op zijn beurt tot extra fosfaat in de mest.

Het fosfaatplafond is de maximale fosfaatproductie die Nederland met de Europese Commissie heeft afgesproken. Bij overschrijding dreigt ons land de derogatie kwijt te raken: een ontheffing om extra mest te mogen uitrijden.

Van Dam noemt de nieuwe cijfers „ernstig.” De noodzaak om „actief te sturen op de omvang van het aantal stuks melkvee” is alleen maar groter geworden, aldus de bewindsman. Hij zal de cijfers meenemen in de berekening van de generieke afroming van de fosfaatrechten, die melkveehouders in 2017 krijgen toegekend. In maart kondigde Van Dam een korting aan van 4 tot 8 procent ten opzichte van 2 juli 2015.

SGP-Kamerlid Dijkgraaf vindt niet dat de melkveehouderij extra moet worden gekort. „Een groot deel van de overschrijding (4 miljoen kilo, red.) is te wijten aan het groeizame weer in 2014. Dat is een tijdelijk effect dat we van Brussel niet hoeven mee te rekenen.”

Dijkgraaf ziet zelfs nog enige ruimte voor groei van de melkveestapel, omdat er ook mest wordt geëxporteerd. Die mest, volgens hem goed voor minimaal 5 miljoen kilo fosfaat, wordt echter nog niet van de fosfaatproductie afgetrokken, omdat Van Dam daarover nog geen overeenstemming met Brussel heeft bereikt. Dijkgraaf: „Van Dam zou zich daarvoor inzetten. Hij moet ophouden om de situatie slecht voor te spiegelen. De sector heeft het al moeilijk genoeg door de lage melkprijs.”

Ook de pluimveehouderij en de varkenshouderij hebben vorig jaar meer fosfaat geproduceerd dan in 2014. Dat is vooral het gevolg van een toename van het aantal leghennen en vleesvarkens. In beide sectoren kwam de fosfaatproductie in 2015 boven het sectorplafond uit, respectievelijk met 0,9 en 0,4 miljoen kilo. Van Dam wil maatregelen nemen om de overschrijding aan te pakken. Hij gaat daarover met de sectoren in overleg.