Een brexit (vertrek uit de EU) zal de handelsbelangen van Engeland fors schaden, denkt Davies. „Het Britse pond zal in waarde dalen. Uit ervaring weet ik dat bijvoorbeeld Aziatische landen vooral gericht zijn op de collectieve handelsgroep Europa. Nu plukt Engeland daar de vruchten van. Als de Britten buiten de EU komen te staan, zal de economische interesse vanuit Azië dalen. Engelsen die nooit buiten Groot-Brittannië hebben geleefd, beseffen niet hoe relatief klein Engeland is.”

Immigratie is het belangrijkste thema in de discussie over een brexit, denkt Davies. „Veel Engelsen zijn bang dat bijvoorbeeld Syriërs en mensen uit Afrika hun banen en woningen in zullen nemen. Het is moeilijk om een antwoord te vinden op de migratieproblematiek. De deur compleet openzetten voor iedereen kan denk ik niet.”

„Moord schokkend”

Voor de Britse Louise Hunter (55) staat buiten kijf dat Engeland het beste af is door binnen de Europese Unie te blijven. „Mijn gevoel zegt dat dat zeker beter is voor Britten die in Europa willen werken. Bij een brexit wordt het voor hen vermoedelijke lastiger om bijvoorbeeld aan een reisvisum te komen”, zegt ze in haar woonkamer in Voorschoten, waar ze haar net gekochte boodschappen neerzet.

Zelf heeft Hunter een „sterke connectie” met Europa. Haar man is werkzaam in de olie- en gasindustrie. Samen met een Britse vrouw brengt Louise Hunter Engelse kinderboeken aan de man. Omdat ze al zo’n twintig jaar buiten Engeland woont, mag ze niet meedoen aan het Britse referendum. Dat zit haar niet lekker. „De regel dat alleen Britten mee mogen doen die minder dan vijftien jaar buiten Engeland wonen, moeten ze snel aanpassen.”

Dat veel Britten moeite met de Europese Unie hebben, kan Hunter zich wel voorstellen. „Veel mensen hebben het idee dat de EU een bureaucratisch, log orgaan is, waar processen langzaam gaan.”

Geschokt is Hunter door de moord vorige week op de Britse parlementariër Jo Cox, die binnen de EU wilde blijven. „Ik was verrast dat zoiets in een zeer democratisch land als Engeland kan gebeuren.”

„Geen racist”

„Ik ben een vriend van Nigel Farage”, lacht de 18-jarige christen en SGP-stemmer Mo Saabari in druilerig Den Haag. Farage is de voorman van de Britse partij UKIP, anti-Europa en in zekere zin vergelijkbaar met de PVV.

De in Nederland geboren Saabari woonde tien jaar in Engeland en mag meedoen aan het referendum. De jongeman, die internationale studies volgt aan de Leidse universiteit, is sterk voor een brexit. „Engeland moet zijn soevereiniteit terugkrijgen. Nu wordt meer dan de helft van de Britse wetten in het EU-Parlement gemaakt. Maar Engeland heeft Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, niet nodig.”

Saabari, wiens ouders in Engeland wonen, gelooft er niks van dat een brexit de economische belangen van Engeland schaadt. „We zijn bij een brexit juist beter af. Nu draagt Engeland wekelijks 350 miljoen Britse pond af aan de EU. Als we loskomen van de EU kunnen we lagere handelstarieven afspreken met bijvoorbeeld Brazilië.” Saabari denkt dat hij als Brit hier tamelijk alleen staat in zijn visie. „Mijn tientallen Britse vrienden willen geen brexit. Doordat ik de UKIP steun, zou ik een racist zijn. Nonsens. De UKIP wil geen migratiestop, maar gecontroléérde migratie. Net als in Australië.”

„EU niet perfect”

In haar woonkamer in Voorschoten trekt Dawn Black (45) een vies gezicht als de naam valt van Nigel Farage, de voorman van de Britse partij UKIP, die anti-Europa is. „Ik vind Farage een vreselijke man. Hij drijft mensen uit elkaar, in plaats van mensen tot elkaar te brengen en te zorgen voor een tolerante samenleving.”

Black, moeder van vier kinderen, kiest uit overtuiging voor blijven in de EU. „Ik geloof niet dat de EU perfect is. Niet één bureaucratisch systeem is nu eenmaal perfect. Maar voor de Britse economie en de handelsbelangen is het echt beter dat Engeland binnen de EU blijft. Een brexit leidt ertoe dat Engeland in een geïsoleerde positie komt.”

Dawn, die met haar gezin eerder jarenlang in Singapore woonde, vindt dat migratie „a fact of life” is, dus iets wat er nu eenmaal is. „De wereld is een dorp.” Als volgend jaar dochterlief in Nederland een studie heeft afgerond, wil de familie Dawn weer terug naar Engeland.

Engelsen die denken dat ze gemakkelijk zonder de EU kunnen, zijn soms behept met „arrogantie”, vreest de Britse vrouw. „De koloniale tijd waarin Engeland zou kunnen bepalen wat er niet en wel kan in de wereld, is voorbij.”

„Voedsel duurder”

Engeland moet in de EU blijven, vindt Katia Farrant (43) uit Leidschendam. In Voorschoten haalt ze haar dochter Rebecca (13) van school. Dat is de British School, een stevig bewaakt complex aan de westelijke rand van Voorschoten, waar kinderen een schooluniform dragen. „Engeland zit al zo lang in de EU. En dat is goed voor het land. Een brexit lost niets op. Zeker kleinere bedrijven in Engeland zullen economische schade lijden als Engeland uit de EU stapt.”

Een brexit leidt ertoe dat consumenten in Engeland meer gaan betalen voor voedsel, vreest Farrant. „Import van bijvoorbeeld groenten uit Spanje en Frankrijk zal duurder worden. Dus stijgen in Engeland de prijzen in de winkels ook.”

Een van de bekendste voorvechters van een brexit is de flamboyante Boris Johnson, tot voor kort burgemeester van Londen. Johnson is in het referendum de tegenstrever van partijgenoot premier David Cameron, boegbeeld van de Conservatieven.

Katia Farrant: „Johnson deed het goed als burgemeester van Londen. Maar ik vind dat zijn oproep tot een brexit niet is gebaseerd is op argumenten. Cameron is geen sterke persoonlijkheid, maar hij heeft wél een strategie.”

Brit in Nederland wil in EU blijven

In Nederland leven zo’n 45.000 Britten, die vooral in de Randstad wonen. Wassenaar en Voorschoten kennen de grootste Britse bevolkingsgroepen. Hoe staan zij in het referendum?

Het ligt voor de hand dat de Engelsen in Nederland massaal in de EU willen blijven. Ze kozen immers al eerder een woon- en werkomgeving op het Europese vasteland en koesteren de voordelen daarvan. Nogal wat Engelsen in ons land zijn werkzaam in de olie-industrie. Britten die korter dan vijftien jaar in het buitenland wonen, mogen meedoen aan het referendum.

Deze krant peilde gisteren in de regio Den Haag de stemming onder de Britten. De geluiden weerspiegelen niet zonder meer de gevoelens aan de overzijde van het Kanaal. Anders dan in Engeland lijk je in Nederland de voorstanders van een brexit met een lantaarntje te moeten zoeken.