Hans Boutellier: „We weten niet goed meer waar we voor staan”
AMSTERDAM. De Nederlandse samenleving kenmerkt zich door morele verlegenheid. Prof. dr. Hans Boutellier: „We weten niet goed meer waar we voor staan.”
Een „improvisatiemaatschappij”, noemde prof. Boutellier dat vrijdag op de Lustrumconferentie van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam, die 135 jaar bestaat. Volgens de VU-hoogleraar veiligheid en veerkracht zijn de bestuurders onmachtig richting te geven. „En bij de professionals heerst handelingsverlegenheid en dat veroorzaakt frustraties bij de burgers. In die wirwar van chaotische gevoelens komt als reactie het verlangen naar zekerheid en veiligheid bovendrijven.”
Prof. Boutellier vergeleek de netwerkmaatschappij met een jazzorkest. Jazzmusici zijn niet gebonden aan een partituur, maar hebben binnen zekere grenzen de vrijheid voor spontaniteit.
De hoogleraar constateerde dat de teloorgang van de traditionele, levensbeschouwelijk bestuurde samenleving is uitgemond in een „pragmacratie.” Hij pleitte voor een herbezinning op de grondwaarden van de rechtsstaat. „Een democratie functioneert alleen binnen een rechtstaat. Bezinning op de funderende waarden van rechtsstaat en democratie is geheel iets anders dan het debatteren over de vrijheid van meningsuiting”, zo waarschuwde prof. Boutellier.
Leiderschap
De Amsterdamse godsdienstpsycholoog prof. dr. Joke van Saane hield een pleidooi om leiderschap niet alleen vanuit het perspectief van de leider te zien, maar ook vanuit de „volger.” Een goede leider is dan niet alleen „charismatisch” en „authentiek” maar vooral iemand die inspireert en vertrouwen weet te wekken. Omdat vertrouwen, zingeving en het bieden van perspectief weer kernnoties zijn, adviseerde ze ook te leren van „spirituele tradities met 2000 jaar ervaring.”
Onderdeel van de Lustrumconferentie was onder meer een workshop over de transparantie van religieuze organisaties. Jurist mr. drs. Teunis van Kooten zei dat de overheid normen inzake goed bestuur en transparantie aan kerk- en geloofsgemeenschappen kan opleggen, maar dat deze toch veel ruimte hebben. Kerkrechtdeskundige dr. Leon van den Broeke ging in op de rechtspositie van kerken in relatie tot de vrijheid van godsdienst en de scheiding van kerk en staat.
