De kandidaat die wordt geacht in staat te zijn gaten te dichten, wordt de nieuwe burgemeester van Rome. Hij of zij moet een oplossing bieden aan een heus financieel drama. Aan Rome’s nek hangt een loodzware schuld van 12 miljard euro. Jaarlijks moet de stad 200 miljoen euro afdragen aan aflossingen en rentebetalingen. De last wordt afgewenteld op de burgers, die de hoogste gemeentelijke belastingen van het land betalen. De nieuwe burgemeester moet ook andere gaten dichten. Het wegdek in de stad is abominabel. De ongeveer 2,3 miljoen stemgerechtige burgers hebben dagelijks met het gammele wegdek te maken.

Andere thema’s die spelen zijn het ontoereikende openbaar vervoer, de slecht functionerende vuilnisophaal, de omvangrijke corruptie en het gevoel van onveiligheid. De gruwelijke dood van een studente, die afgelopen zaterdag in een buitenwijk levend werd verbrand, heeft de stad opgeschrikt. De burgemeester staat een uiterst moeilijke taak te wachten.

De gemeente (bijna 3 miljoen inwoners) is een mastodont met ruim 62.000 ambtenaren, waaronder 20.000 werknemers in het openbaar vervoer en de vuilnisverwerking. Beide gemeentelijke diensten leveren slecht werk af.

In het openbaar vervoer braken de afgelopen paar jaar meer dan 500 stakingen uit. Het materiaal is zeer oud. Van de 2500 stadsbussen zijn er maar 1800 inzetbaar. De rest is defect. Het netwerk is vooral gebaseerd op busvervoer in een stad met het hoogste autobezit van alle Europese hoofdsteden.

Niet beter gaat het met de ophaaldienst. Rome is zonder meer vuil te noemen. Ratten worden geregeld gesignaleerd. Door een staking deze week werd ook nog eens een dag geen huisafval opgehaald. Beide bedrijven zitten zwaar in de financiële min.

Gelukkig beschikt de gemeente over ruim 40.000 woningen, waaronder projecten voor sociale woningbouw, maar ook een ruim bestand van luxe woningen op de beste locaties. De Rekenkamerheeft nagegaan dat de portefeuille jaarlijks goed is voor 350 miljoen euro aan huurpenningen. Maar omdat de huren moedwillig laag zijn (uit wanbeheer en om gunsten te verlenen), levert een appartement gemiddeld maar 52 euro per maand op. Aan het onderhoud en het beheer van het onroerend goed gaat nota bene vijf keer meer op.

Onder de laatste burgemeester, de linkse Ignazio Marino, kwam uit dat gemeentefunctionarissen op alle niveaus, van zowel links als rechts, banden hadden met een criminele organisatie. Het doel was het zich verrijken aan gemeentelijke contracten in de sociale woningbouw, de publieke groenvoorziening, het onderhoud van wegen, de afvalinzameling en asielcentra. Het Openbaar Ministerie plakte op de organisatie nota bene het etiket ”Maffiahoofdstad” op. De burgemeester werd vorig jaar door zijn eigen partij ten val gebracht. Sinds november wordt Rome bestuurd door een hoge politiefunctionaris.

Er zijn vier kandidaten die kans hebben om burgemeester te worden. Grosso modo bieden ze allen dezelfde oplossingen, zoals het saneren van de gemeentelijke schuldenlast en het verhogen van het budget voor het onderhoud van het wegdek (van 50 naar 150 miljoen euro). Virginia Raggi, een 37-jarige jurist zonder politieke ervaring die voor de protestbeweging Vijf Sterren optreedt, gooit de hoogste ogen. De Vijf Sterren Beweging, die zowel stemmers van links als rechts aan zich bindt, afficheert zich als ‘tegenpartij’ die niets van doen zou hebben met de traditionele partijpolitiek.

Roberto Giachetti, naar voren geschoven door minister-president Renzi, is de kandidaat van links. Centrumrechts is verdeeld. Giorgia Meloni is de kandidaat van de populistische Lega Nord en de voormalige fascistische partij, waaruit Meloni stamt. Het fascisme in meer of mindere vorm kan traditiegetrouw rekenen op een aanzienlijke aanhang in Rome. De bouwondernemer Alfio Marchini is de kandidaat van de katholieken. Hij heeft ook de steun van Berlusconi.

Ook Milaan, de op een na grootste stad van het land, moet een nieuwe burgemeester krijgen. Daar gaat de keus tussen twee gelijksoortige kandidaten. De kandidaat van links is de algemeen manager die de wereldtentoonstelling in Milaan van vorig jaar in goede banen heeft geleid. De voormalige ‘city manager’ van de stad neemt het op voor (centrum)rechts. Er worden in nog 1341 andere Italiaanse gemeenten verkiezingen gehouden, waaronder in Turijn en Napels. In de steden waar geen van de kandidaten de meerderheid behaalt, worden over twee weken nieuwe stembusronde gehouden: een tweestrijd tussen de twee kandidaten met de grootste aanhang.