Het angstbeeld van de markante Beierse christendemocratische partijleider Franz Josef Strauss dat er rechts van zijn CSU een rechtse partij zou ontstaan, is nu toch werkelijkheid geworden. Alternative für Deutschland (AfD) toonde bij het partijcongres in Stuttgart het zelfbewustzijn om bondskanselier Angela Merkel uit te dagen. Ze is veel te links met haar barmhartige beleid voor vluchtelingen.

Parlementslid Gerda Hasselfeld, partijgenoot van Strauss, zij beschuldigde de partij van „onbehouwen populisme.” Tegen Die Welt stelde ze dat de AfD niet met constructieve voorstellen komt op het gebied van de islam, de euro en de EU.

De partij krijgt veel aandacht voor deze thema’s, die in Duitsland controversieel zijn. Het leidde tot succes bij de deelstaatverkiezingen in maart, in de landelijke peilingen scoort de partij, die in 2013 werd opgericht, nu 13 procent. Toch denkt Hasselfeld dat de AfD geen toekomst heeft, „omdat geen democratische partij met haar wil samenwerken.”

De sociaaldemocratische SPD-vicevoorzitter Ralf Stegner beschreef de AfD als „verdeelde en verwarde uiterst rechtse partij.” „Hun werkwijze is enkel zondebokken benoemen, maar geen oplossingen te bieden.”

De AfD stelde zondag voor het eerst een beginselprogramma op. Daarin staat dat ”de islam niet bij Duitsland hoort.” De partij is tegen boerka’s, de bouw van nieuwe minaretten en ritueel slachten, zonder uitzondering voor Joden. Ook besloten de gedelegeerden dat abortus niet bevorderd mag worden.

De centrale raad voor moslims in Duitsland stelde dat het nieuwe partijprogramma van de AfD „doortrokken is van demagogie en populisme.” Met een minarettenverbod is de sociale ongelijkheid nog niet opgelost.

Groenenfractievoorzitter Katrin Göring-Eckardt noemde de houding van de partij ten opzichte van de islam „krankjorem.” Het programma is „ten diepste reactionair”, stelde ze. Dit racisme kan de samenleving splijten, aldus de leider van de Groenen, tevens oud-synodevoorzitter van de lutherse kerk. Volgens haar steekt de partij de kop in het zand in plaats van zich bezig te houden met de moderne wereld.

Volgens politicoloog Karl-Rudolf Korte wil de AfD een „ander Duitsland” dat nationaal bewuster en conservatiever is. „In West-Duitsland is de partij meer nationaal-conservatief, in het oosten meer xenofobisch, als een soort volkse knokploeg”, zegt hij in de Passauer Neuen Presse.

Sinds het wegsturen van oprichter Bernd Lucke een jaar geleden heeft de AfD een ruk naar rechts gemaakt, zegt politiek analist Job Janssen van de site Duitslandnieuws. „De partij vertoont steeds meer overeenkomsten met de PVV van Wilders. Merkel zal het moeilijk krijgen.”