De met de hand in het Arabisch geschreven fax kwam zaterdagmiddag binnen, enkele uren voordat vijf terreurverdachten zichzelf in een appartement in Leganes bij Madrid opbliezen toen zij op het punt stonden door de politie gearresteerd te worden. De regering bevestigde maandag dat onder hen zeker drie van de hoofdverdachten van 11 maart waren: de Tunesiërs Sarhane Ben Abdelmajid Fakhet en Jamal Ahmidan en de Marokkaan Abdennabi Kounjaa.

De ontploffing kostte het leven aan nog twee terreurverdachten, en aan een lid van het arrestatieteam. De politie onderzoekt nog of de twee vermoedelijke terroristen van wie het lichaam nog niet is geïdentificeerd ook een hoofdrol hebben gespeeld bij de treinaanslagen.

De fax aan ABC was ondertekend met Abu Dujana al-Afgani, Groep Ansar, al-Qaida in Europa. Dezelfde persoon claimde de verantwoordelijkheid voor de aanslagen van 11 maart in een videoband die twee dagen later bij een moskee in Madrid werd gevonden.

In de fax kreeg Spanje tot zondag 4 april de tijd om aan de eisen te voldoen, zo niet „dan verklaren wij u de oorlog en zweren wij bij Allah de allerhoogste en almachtige dat wij uw land zullen veranderen in een inferno en dat uw bloed zal stromen als rivieren.” De groep zei met „de gezegende aanslagen van 11 maart” en het plaatsen van een bom langs de spoorlijn tussen Madrid en Sevilla, die vrijdag door de politie onschadelijk kon worden gemaakt, te hebben getoond waartoe zij in staat is.

Volgens ABC beschouwen bronnen bij de Spaanse nationale inlichtingendienst de brief als „redelijk geloofwaardig.” De inlichtingendienst heeft de Ansar-groep in verband gebracht met de genoemde Sarhane Ben Abdelmajid Fakhet, die bij de ontploffing in Leganés is omgekomen.

Ook een andere groep die de aanslagen van 11 maart heeft opgeëist, de Brigade van Abu Hafs al-Masri, dreigt volgens de krant El Mundo met nieuwe aanslagen. Als Spanje niet binnen vier weken zijn troepen uit Irak en Afghanistan terugtrekt, worden Spaanse diplomatieke missies in Noord-Afrika en het Middellandse-Zeegebied aangevallen, aldus een brief die bezorgd werd bij de Spaanse ambassade in Egypte.

De Spaanse autoriteiten hebben de beveiliging van strategische plekken, zoals kerncentrales, vliegvelden, maar ook van grote winkelcentra aanmerkelijk opgevoerd. Ook de bewaking van het openbaar vervoer is verder uitgebreid, onder meer van de metro in de hoofdstad Madrid. Patrouilles vanuit de lucht, onder andere met tientallen helikopters, vinden in het hele land plaats, meldden de media maandag.

Bij de aanslagen in Madrid op 11 maart kwamen 191 mensen om het leven en raakten er ongeveer 1800 gewond. De aanslagen hadden drie dagen voor de verkiezingen plaats, die verrassend werden gewonnen door de socialistische partij. De partij, die altijd al tegen de oorlog in Irak was, kondigde vrijwel meteen aan de troepen uit Irak terug te halen als er niet voor 30 juni een mandaat van de Verenigde Naties is. De partij zei later wel het aantal Spaanse militairen in Afghanistan te willen verdubbelen om haar verbondenheid met de strijd tegen terreur te tonen.

Binnen de Veiligheidsraad van de VN wordt momenteel hard gesleuteld aan een ontwerpresolutie, maar verscheidene diplomaten op het VN-hoofdkwartier in New York verwachten dat de uiteindelijke tekst niet tegemoet zal komen aan de wensen van de nieuwe eerste minister van Spanje, José Luis Rodriguez Zapatero.

De aankomend premier wil volgens de krant ABC zijn ambtstermijn beginnen met de oprichting van een nieuwe politie-eenheid die zich alleen zal richten op de bestrijding van moslimterrorisme. Leden van de toekomstige regering voeren al uitgebreid overleg met de veiligheidsdiensten over de wijze waarop de terreurbestrijding in Spanje nader vorm moet krijgen.