In aanwezigheid van vertegen­woordigers van de diverse kerken behandelde de synode vrijdagmiddag een voorstel dat de samenwerking tussen de vijf kerken moet intensiveren. De kerken stellen voor elkaars leden te aanvaarden en elkaars kansels open te stellen met inachtneming van de eigen kerkorde.

Ds. R. J. van Elderen (Eemdijk) noemde het voorstel, namens de commissie van rapport, „een geschenk van God.” Ook andere synodeleden spraken van „een historische stap.”

Scriba dr. A. J. Plaisier meldde de synode dat er altijd verrassingen zijn als je dichter bij elkaar komt. „Soms is dat ook ongemakkelijk omdat je ontdekt dat je echt verschillend bent.” Volgens hem moeten de huisregels van de andere kerken altijd gerespecteerd worden, „ook als het niet onze huisregels zijn en we hopen dat ze nog eens veranderen.”

Ds. R. H. van der Rijst (Haarlem) had vragen over hoe het gaat met de tucht. Dr. Plaisier: „We aanvaarden de leden en gaan er geen examen op na houden. Als een lid onder een tuchtmaatregel valt, kun je hem niet zomaar welkom heten. Dat getuigt niet van oecumenisch gevoel. Als de tucht een punt betreft waarop in onze kerk anders gedacht wordt, is het een ander verhaal.” Deze gevallen worden dan „open” besproken met de desbetreffende kerk.

Diaken G. J. Mink (Herwijnen) vroeg het synodebestuur of er ook initiatieven zijn richting de Hersteld Hervormde Kerk. Volgens dr. Plaisier zijn die initiatieven er niet. „De scheur wordt tragisch gevoeld. Nu is de tijd er nog niet rijp voor. Het heeft weinig zin om hier allerlei achtergrondverhalen bij te vertellen.”

De synode nam na de korte bespreking unaniem en onder applaus het voorstel tot nauwere samenwerking aan.

Na de vergadering sprak dr. Plaisier desgevraagd ook van een historisch besluit waar hij „dankbaar” voor is. „We hebben als Protestantse Kerk een duidelijk signaal afgegeven aan de andere vier kerken. We willen werk maken van de nauwere samenwerking. Maar eerst moeten de synodes van de andere kerken beslissen wat ze willen. Zij hebben natuurlijk hun eigen afwegingen, en die ruimte moeten ze ook krijgen. Maar wat ons betreft zetten we graag verdere stappen.”

Ook nu was er in de synode de vraag of het moderamen ook met de Hersteld Hervormde Kerk in gesprek gaat.

Dr. Plaisier: „De vraag begrijp ik heel goed. Maar ik denk dat we ook nuchter moeten zijn. De scheuring heeft pijn gedaan. Zeker ook op het grondvlak. We hopen op toenadering, maar het heeft echt tijd nodig. Dit moet je niet forceren.”