Commentaar: Trump slechte verliezer
De Amerikaanse Republikeinse Partij haalde de afgelopen weken even opgelucht adem. Presidentskandidaat Ted Cruz won in vier staten op rij: Utah, North Dakota, Wisconsin en Wyoming. Niet dat de Republikeinen Cruz zo’n warm hart toedragen. Velen vinden de Texaanse senator veel te conservatief. Behoudende christenen denken daar overigens heel anders over. Zeker op ethisch gebied kunnen zij zich juist heel goed in de standpunten van Cruz vinden.
De recente overwinningen van Cruz betekenden in elk geval wél dat Donald Trump even stopte met winnen. En dat was de Grand Old Party meer dan welkom. De partij ziet Trump totaal niet zitten. Desondanks was de miljardair de afgelopen maanden aan een gestage opmars bezig. En nog altijd staat Trump bijna 200 gedelegeerden voor op zijn rivaal.
Ondanks zijn voorsprong voelde ook Trump wel aan dat hij op zijn minst een psychologische tik heeft gekregen. Die reageerde hij af door forse kritiek te leveren op het Amerikaanse verkiezingssysteem. Dat noemde hij „in elkaar geflanst.”
Trump uitte zijn frustratie naar aanleiding van de uitslag in de staten Colorado en Wyoming. Cruz sleepte in die staten alle gedelegeerden in de wacht via zogenaamde caucuses. Dat is inderdaad een wat schimmig systeem. Maar Trump vergat gemakshalve dat hij in South Carolina alle vijftig gedelegeerden achter zich kreeg, terwijl hij slechts een derde van de stemmen had gewonnen.
Zijn kritiek lijkt dus vooral op het gehuil van een slechte verliezer. Het doet een beetje denken aan de standaardreactie van verliezende politieke partijen in sommige landen: er is met de uitslag geknoeid en de stemmen moeten opnieuw worden geteld.
Dat dwingt Trump misschien eindelijk eens om zich wat meer op de inhoud te richten. Voorlopig kwam hij niet verder dan te verklaren dat de inwoners in Colorado en Wyoming „gek zijn geworden.” Alsof mensen automatisch gek zijn geworden als ze niet op Trump stemmen.
Intussen is er bij de Republikeinse Partij nog echt geen reden voor een feestje. Morgen staan de voorverkiezingen in de staat New York op het programma. Daar leidt Trump in de peilingen met een zeer comfortabele voorsprong. Er vallen 95 Republikeinse gedelegeerden te verdienen, dus het is wel een staat die ertoe doet. Bovendien is het de thuisstaat van Trump, dus ook symbolisch is het belangrijk hier een forse overwinning te boeken.
De grote vraag is of Trump er vóór de Republikeinse conventie van half juli in slaagt een meerderheid van 1237 gedelegeerden achter zich te krijgen. Voorlopig staat de teller op 755. Er komt echter opnieuw een aantal voorverkiezingen aan waarin de winnaar alle gedelegeerden krijgt toebedeeld. Cruciaal zal ook de stemming in Californië, op 7 juni, zijn. In de volkrijkste staat van de VS zijn maar liefst 172 stemmen te winnen.
En vóór alles geldt dat de Republikeinse winnaar het nog altijd op 8 november tegen een Democratische opponent –Hillary Clinton of Bernie Sanders– zal moeten opnemen. Die race zal lastiger zijn dan alle voorverkiezingen bij elkaar.