Het was een van de zeldzame keren dat Bart van U. zich de afgelopen dagen zichtbaar geëmotioneerd toonde. De schizofreen verklaarde Rotterdammer, die heeft bekend oud-minister Borst (81) en zijn zus Loïs te hebben doodgestoken, sprak de afgelopen dagen vooral rustig, toonloos of misschien versuft en apathisch over zijn misdaden.

Totdat hij dus woensdagmiddag het laatste woord kreeg en excuses aanbood. Tegen zijn eigen familie zei hij: „Ik heb Loïs niet van jullie willen afnemen. Ik ben en blijf jullie zoon, jullie broer, jullie zwager en jullie oom. Hoe jullie mij ook noemen en wat jullie ook van mij vinden.”

Van U. sprak ook de nabestaanden van oud-minister Borst aan. „God is een liefhebbende God. Ik heb u allen geen verdriet willen doen. Ik heb gehandeld zoals mij was opgedragen.” Van U. beweert dat hij op 7-jarige leeftijd, dus rond 1983, op zijn ziekbed een „goddelijke opdracht” kreeg om degene die verantwoordelijk is voor euthanasie te doden.

Hij begon zijn laatste woord met de opmerking: „Wij hebben een wet bij de gratie Gods en niet bij de gratie Darwin of de gratie koopkracht. Ik hoop hier eenieder die nu God vervloekt ook mee te delen dat Jezus Christus ook God is en Hij zegt: Noch door kracht, noch door geweld, maar door Mijn Geest zal het geschieden. Dat kunnen we ook weer terugvinden in het Wilhelmus. Ik wens eenieder die betrokken is bij deze zaken een gelovig hart toe.”

Van U., die onder meer „de kerk” voor „steun” tijdens zijn detentie bedankte, sprak op een wat wonderlijke manier over zijn vrees voor euthanasie. „Mijn naam is Bartimeüs en ik ben bang voor het feit dat anderen geëuthanaseerd worden, zoals blinden, doven en andere minderheden. Bartimeüs is mijn naam en de naam van de blindenstichting.”

Van U. groeide op in Amersfoort en komt uit een reformatorisch gezin van zes kinderen. Hij had vijf zussen. De reclassering spreekt in een rapport van een „groot, streng­gelovig” gezin, citeerde een rechter. Binnen het gezin speelden „heftige discussies” over euthanasie en abortus.

Het openbaar ministerie, dat woensdag acht jaar cel en tbs eiste tegen Bart van U., meldde dat er na de moord op voormalig D66-politica Borst ook onderzoek is gedaan naar „personen die een eventueel religieus of politiek motief zouden kunnen hebben gehad om haar te doden. Dit gelet op het feit dat mevrouw Borst jarenlang politiek actief is geweest en onder haar ministerschap de euthanasiewet tot stand is gekomen.”

Reëel motief

Van U. leed weliswaar aan psychoses, maar kan bij de moord op Borst een „reëel motief” hebben gehad, aldus het OM. „Het is volgens de deskundigen voorstelbaar dat hij boosheid en wraakgevoelens jegens haar koesterde. Vanwege zijn geloofsachtergrond heeft hij immers persoonlijk grote moeite met de euthanasiewetgeving.”

Advocaat mr. Noëlle Pieterse wil dat Bart van U. volledig ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard. Hij zou daarom geen celstraf moeten krijgen, maar meteen een tbs-behandeling moeten ondergaan.

De rechtbank doet woensdagmiddag 13 april uitspraak.