Het jarige bedehuis doorstond de tand des tijds, bleef droog tijdens de watersnoodramp die in 1953 andere delen van Goeree-Overflakkee teisterde en herbergt schatten uit de tijd voor de Reformatie. Hoewel, niet alles bleef heel in de zestiende eeuw. „De vier apostelen in het portaal onder de toren missen hun hoofd”, licht Jos Toes toe.

Toes kent de historie van de kerk als geen ander. Met andere vrijwilligers geeft hij ’s zomers een aantal zaterdagen rondleidingen in de kerk en hij is betrokken bij de organisatie van activiteiten rond de viering van ”600 jaar Dirksland”.

Samen met Johan van der Welle, ouderling-kerkrentmeester, vertelt Toes over de geschiedenis van het Dirkslandse bedehuis en over de gemeente. Van der Welle: „We rekenen ons tot de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland.”

De gemeente is vacant, want eind vorig jaar nam ds. T. T. J. Pleizier afscheid vanwege zijn benoeming tot universitair docent praktische theologie voor de PThU in Groningen.

Zondagochtend zit de kerk afgeladen vol, vertelt Van der Welle. In het koor, het gedeelte dat het verst bij de preekstoel vandaan ligt, hangen videoschermen zodat de kerkgangers daar de predikant goed kunnen zien. Ook tegen de muren van het koor staat een enkele rij stoelen. „Er kunnen nu wel bijna 600 mensen in de kerk. En dat is nodig ook, want we hebben sinds de totstandkoming van de Protestantse Kerk in 2004 en de kerkscheuring die daarop volgde ook kerkgangers uit onder meer Melissant en Ouddorp in ons midden.”

Fresco

Binnenkort hoopt de gemeente een nieuwtje te hebben. Het fresco achter het orgel, dat tijdens de renovatie in 1970 werd ontdekt, zou weleens van de beroemde schilder Jan van Scorel kunnen zijn. Als dat zo is, zou het tafereel dat het verhaal van de heilige Christoforus uitbeeldt een van de weinig goed bewaard gebleven fresco’s van Van Scorel op Nederlands grondgebied zijn. Toes: „Er zijn hier diverse kunsthistorici over de vloer geweest die ons een goede kans geven dat het om een echte Van Scorel gaat. We zullen zien.”

Meekrapwortel

Wie door de kerk loopt, valt direct de bijzondere kleur van de orgelkast en de preekstoel op. Het is de kleur die de meekrapwortel geeft, een wortel die in de omgeving van Dirksland vanouds groeide. Toes: „Het gaat dus om een natuurlijke kleur. De schilder is destijds ruim een jaar bezig geweest om het orgel, de preekstoel en de balken in deze kleur te schilderen. Echt precisiewerk.”

Over het orgel, dat onder meer bespeeld wordt door Anton Weenink en Martin Mans, valt ook het nodige te zeggen. Het is afkomstig uit België en werd in 1803 aangeschaft. Het instrument was toen echter in zo’n slechte staat dat besloten werd alleen de kast te behouden. De firma Künkel bouwde er een nieuw orgel in.

Als je goed kijkt, zie je wel negen afbeeldingen van engelen op het orgel. En een schelp. Van der Welle: „Pelgrims droegen vroeger een schelp bij zich, zodat rovers direct zouden weten dat zij met pelgrims te doen hadden die verder niets bij zich hadden. Omdat er op het orgel een schelp staat, zou het kunnen zijn dat dit instrument in een kerk langs een pelgrimsroute heeft gestaan.”

Er valt nog veel meer te vertellen. Over de graven in de kerk bijvoorbeeld, waarin iedereen met het hoofd naar het westen ligt begraven vanwege de wederkomst van Christus die men in het oosten verwachtte.

>>hervormddirksland.nl 
>>dorpsraaddirksland.nl

Viering 
600 jaar Dirksland

Dirksland en zijn kerk zijn even oud: 600 jaar. Toen het land werd ingepolderd, was de voorwaarde daarbij dat er een kerk gebouwd werd, blijkt uit de bedijkingsoorkonde. ”Zonder God geen dijken” was daarom de titel van een thema-avond over 600 jaar kerk in Dirksland, eind vorig jaar. Dit jaar staat vooral de burgerlijke gemeente stil bij het jubileum. Zo worden er elke eerste zaterdag van de maanden mei tot en met september diverse kunst- en cultuurwandelingen georganiseerd.

Schilder Rien Poortvliet, die veel in Dirksland kwam, wordt geëerd met levensgrote doeken van zijn werk die op locaties komen te hangen die hij geschilderd heeft. Ook komt er later dit jaar een orgelestafette waaraan onder anderen Martin Mans, Anton Weenink en Hans Villerius deelnemen.