Dat schrijft hij in een bizar artikel vol berouw dat maandag in de Russische zakenkrant Vedomosti is gepubliceerd. De Russische overheid moet de belasting voor ondernemers fors verhogen en de Russische zakenwereld is niet vaderlandslievend genoeg, schrijft Chodorkovski, tot vorig jaar zomer de invloedrijkste zakenman van Rusland. Het vreemdst van alles zijn zijn lovende woorden voor de Russische president Vladimir Poetin, van wie wordt vermoed dat hij achter de juridische campagne tegen Chodorkovski’s olieconcern Yukos zit.

Chodorkovski, die met een geschat vermogen van 15 miljard dollar op de zestiende plaats in de Forbes-lijst van rijkste mensen ter wereld staat, zit sinds zijn arrestatie in oktober in een Moskouse gevangenis. Hij en een aantal van zijn zakenpartners worden verdacht van fraude en belastingontduiking. Hoewel die verdenkingen waarschijnlijk niet helemaal onterecht zijn, wordt algemeen aangenomen dat de juridische campagne tegen Yukos is georganiseerd door het Kremlin. Dat zou Chodorkovski willen straffen omdat hij in het verleden financiële steun gaf aan een aantal oppositiepartijen.

In het artikel van maandag uit Chodorkovski felle kritiek op de liberale partijen, die hij afgelopen zomer nog steunde. Hij schrijft dat het hun eigen schuld is dat ze bij de parlementsverkiezingen in december hun zetels in de Doema zijn kwijtgeraakt. „Het Russische liberalisme heeft een nederlaag geleden omdat het probeerde de vitale belangen van de meerderheid van het Russische volk te negeren.”

Ook opvallend is het harde oordeel van Chodorkovski over zichzelf en andere steenrijke Russische oligarchen. Zo uit hij felle kritiek op de privatisering van Russische staatsbedrijven, die hem in de jaren ’90 juist de mogelijkheid bood bijna voor niets een monopolie in verschillende bedrijfstakken te verwerven en daarmee zo rijk te worden als hij nu is. Volgens Chodorkovski hebben de liberale architecten van de privatisering geen aandacht gehad voor de negatieve sociale gevolgen. Hij verwijt zichzelf en andere zakenlui ook het instandhouden van de corruptie bij de overheid door hun „slaafse neiging om te geven als erom gevraagd wordt en zelfs als er niet om gevraagd wordt.”

Voor Poetin heeft Chodorkovski louter lovende woorden. „Hij mag dan een liberaal noch een democraat zijn, hij is liberaler en democratischer dan 70 procent van de bevolking van ons land. We moeten ophouden met de onzinnige pogingen de legitimiteit van de president in twijfel te trekken.”

Russische politieke analisten zien Chodorkovski’s onverwachte ommezwaai als een poging de autoriteiten te behagen, misschien in de hoop dat zij hem op z’n minst vrijlaten totdat het proces tegen hem officieel begint. „Het is duidelijk dat hij zichzelf probeert te redden”, zegt Jevgeni Volk, de directeur van het Moskouse kantoor van de Amerikaanse denktank Heritage Foundation. „Maar de autoriteiten zullen doorgaan met dit proces om de bevolking te laten zien dat de rijkste zakenlui worden aangepakt.”

Sergej Ivanenko, een van de leiders van de liberale partij Yabloko die voorheen door Chodorkovski werd gesteund, stelt dat diens artikel is beïnvloed door het feit dat hij gevangenzit. „Een persoon die een artikel schrijft in de gevangenis is gebonden aan de omstandigheden waarin hij zich bevindt.”