„Wat betekent dat, A2A2”, wil de klant weten. Kaasspecialist Gerrit-Jan Verstoep raapt zijn pas vergaarde kennis bij elkaar. „Deze kaas is gemaakt van A2-melk. Dat is melk met een andere eiwitsamenstelling dan de A1-melk die de meeste Nederlandse koeien geven. Als u gevoelig bent voor koemelk, kunt u deze kaas rustig eten”, legt hij uit.

Het is donderdagmorgen. Verstoep heeft zojuist de deuren van zijn zaak –De Vershoek in het Papendrechtse winkelcentrum De Meent– geopend. Naast de ingang, direct in het zicht van binnenkomende klanten, heeft hij een stapel A2A2-kazen neergezet. Een poster vraagt aandacht voor het nieuwe product, dat vandaag voor het eerst te koop is voor een introductieprijs van 9,95 euro per pond. In een bakje ligt een stapel flyers met uitleg over de kaas en koemelkintolerantie.

Koeien

Biologisch melkveehouder Matthijs de Haan uit het Betuwse Ingen is tot nu toe de enige Nederlandse boer van wie alle koeien A2-melk geven. De dieren, van de in Nederland vrij onbekende rassen Fleckvieh en Guernsey, hebben de erfelijke aanleg die daarvoor vereist is. De eigenschap is volgens de flyer afkomstig van de voorouders van onze huidige melkkoeien. Maar bij grote rassen zoals de zwartbonte Holstein-Friesian, is het A2-gen door mutaties nagenoeg verdwenen.

„Elke koe van De Haan is getest door een Wagenings onderzoeksinstituut. Dat gebeurt op basis van haarmonsters”, zegt Bas Blokland, in- en verkoper bij BioKaas Kinderdijk, een ambachtelijke producent van biologische koeien-, geiten- en schapenkaas. Dit bedrijf verwerkt de rauwe melk die De Haan niet rechtstreeks aan consumenten verkoopt.

„Het is niet zo dat elke Fleckvieh- en elke Guernseykoe A2-melk geeft, dat verschilt van dier tot dier”, zegt Blokland. „Koeien die A1-melk gaven, heeft De Haan vorig jaar verkocht. Dat was een bewuste keus, die hem de helft van zijn veestapel heeft gekost. Maar nu kan hij als enige biologische boer in Nederland wel zuivere A2-melk leveren. Daar maken wij deze kaas van.”

De A2A2-kaas is biologisch en bovendien vegetarisch, zegt Blokland. „Dat heeft te maken met het stremsel dat bij het kaasmaken wordt gebruikt. Meestal komt dat uit de maag van geslachte kalveren. Maar wij gebruiken plantaardig stremsel”, legt hij uit.

BioKaas Kinderdijk heeft een deel van het rijpingsproces en de verkoop van de kaas uitbesteed aan Kaashandel Remijn, een groothandel uit Kerkdriel. Peter Verweij, commercieel medewerker bij Remijn, heeft hooggespannen verwachtingen van de nieuwe kaas. „Op een e-mail die wij naar speciaalzaken stuurden, hebben 35 winkels gereageerd. Die willen hem allemaal verkopen.”

De nieuwe kaas wordt, evenals de melk, in de markt gezet met het argument dat mensen met koemelkallergie er geen last van krijgen. Maar hoe hard is het bewijs dat ‘foute’ eiwitten die allergie veroorzaken? De folder houdt wat dit betreft een slag om de arm: A1-melk bevat het molecuul bètacasomorphine-7, „waarvan wordt aangenomen dat het koemelkintolerantie veroorzaakt.” Maar Verweij en Blokland zijn er zeker van. „We hebben de kaas door een aantal klanten met koemelkallergie laten testen. Die konden hem goed verdragen.”

Verweij en Blokland hebben hooggespannen verwachtingen van de nieuwe kaas. Ook Verstoep verwacht positieve reacties. „Er is steeds meer bekend over koemelkallergie. Ik krijg daar veel vragen over. Mensen met koemelkallergie zijn tot nu toe aangewezen op geiten- of schapenkaas, maar sommigen vinden dat niet lekker.” Het baart de kaasspecialist wel zorgen dat er maar één boer is die A2-melk produceert. „Ik hoop dat jullie straks niet in problemen komen met de belevering van de winkels. Ik verkoop liever geen nee”, zegt hij tegen Verweij en Blokland.

Uitbreiden

Volgens laatstgenoemde heeft boer De Haan ruimte om uit te breiden. En Biokaas Kinderdijk, dat een eigen melkveetak met 35 koeien heeft, overweegt ook om te schakelen naar de productie van A2-melk. Verweij voegt toe dat groothandel Remijn de nieuwe kaas alleen aan speciaalzaken levert. „We beginnen bewust klein. Maar ik verwacht ook dat er in de toekomst meer boeren A2-melk willen produceren, zeker bij de lage prijs die gangbare melk nu oplevert.”

Consumenten die bij De Haan rauwe melk kopen, betalen daarvoor 1,50 euro per liter. Blokland wil niet precies kwijt wat Biokaas Kinderdijk aan de Betuwse boer betaalt. „Maar dat zit ruim boven de 55 tot 60 cent die de zuivelindustrie voor gewone biologische melk betaalt.” Om maar niet te spreken van gangbare melk: boeren van zuivelreus FrieslandCampina krijgen daarvoor momenteel zo’n 30 cent.

www.A2A2kaas.com

Melk niet in winkel

In landen als Australië en Nieuw-Zeeland is A2-melk al redelijk bekend. Pakken A2-melk zijn daar gewoon bij de supermarkt te koop en het marktaandeel groeit. Ook in Engeland kan de consument ervoor in de winkel terecht. Nederland blijft tot nu toe achter. Alleen biologisch veehouder Matthijs de Haan in Ingen (Betuwe) verkoopt in zijn boerderijwinkel (rauwe) A2-melk.

Reactie

De informatie in bovenstaand artikel over A2A2-kaas, die geschikt zou zijn voor mensen met een koemelkallergie, is onduidelijk, onjuist en gevaarlijk.

Mogelijk wordt koemelkintolerantie (eigenlijk lactose-intolerantie) verward met een echte koemelkallergie. Het zou kunnen dat de kaas geen of weinig lactose bevat. Lactose is echter geen melkeiwit, maar een melksuiker.

In het artikel worden de termen koemelkintolerantie en koemelkallergie door elkaar gebruikt, terwijl het om geheel verschillende ziekten gaat.

Voor een patiënt met een koemelkallergie kan deze kaas net als ‘gewone’ kaas levensgevaarlijk zijn. Bij een koemelkallergie is schapen- en geitenmelk of -kaas meestal ook geen geschikt alternatief, zoals ten onrechte gesteld wordt.

Dr. A. C. Knulst, allergoloog/dermatoloog

Houten