De Nederlandse fondsen hebben nu al een tijd last van de extreem lage rentestand. Hierdoor zijn hun verplichtingen flink toegenomen. Daardoor beschikken ze nauwelijks meer over buffers om eventuele klappen op te vangen.

Hoe de oudedagvoorziening geregeld is, verschilt in Europa van land tot land. Kenmerkend voor Nederlandse pensioenfondsen is bijvoorbeeld dat ze veel in aandelen en vastgoed zitten. Wat ook opvalt is dat in veel landen de risico’s vooral bij de werkgever liggen, terwijl in Nederland de risico’s momenteel vooral bij de deelnemers liggen.

Het is de eerste keer dat EIOPA een dergelijke stresstest heeft uitgevoerd. Er is gekeken naar verschillende scenario’s, waaronder een mogelijke koersval op de beurzen en een forse stijging van de levensverwachting. Op basis van cijfers over 2014 is uitgezocht wat zulke ontwikkelingen voor de financiële positie van de fondsen betekenen.

Staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken stelt dat de uitkomst van het onderzoek „niets nieuws of schokkends” betreft. De risico’s hebben volgens haar te maken met het huidige Nederlandse pensioenstelsel. In Den Haag zijn partijen al enige tijd aan het nadenken over hoe dit systeem verbeterd kan worden.

De bewindsvrouw benadrukt daarbij dat er afgelopen jaar nieuwe regels zijn ingevoerd waardoor de fondsen meer ruimte hebben gekregen om schokken op te vangen en uit te smeren. Hierdoor hoeft er niet direct op pensioenen gekort te worden.

Toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) stelt in een reactie dat het internationale onderzoek bevestigt wat al bekend was. De realiteit is wel dat veel fondsen hier de pensioenen voorlopig niet of minder kunnen verhogen (indexeren). DNB hamert erop dat partijen in de sector hierover realistisch en helder zijn naar hun deelnemers.