„Schifting van vluchtelingen is grote puinhoop”
AMSTERDAM. Zestig procent van de asielzoekers die naar Europa komen, is niet op de vlucht voor een oorlog. Ze verlaten hun thuisland om economische redenen en moeten snel worden teruggestuurd. Dat zegt Eurocommissaris Timmermans. Zijn bewering roept vragen op.
Timmermans baseert zich op de laatste cijfers van Frontex, het agentschap dat de Europese binnengrenzen bewaakt. Prof. dr. Leo Lucassen, directeur onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam en hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit Leiden, reageert verbaasd.
Waarom?
„Het verhaal van Timmermans gaat niet over heel 2015 maar alleen over de maand december. Die cijfers zijn nog niet openbaar. Tot nu toe was het beeld omgekeerd. Het overgrote deel van de vluchtelingen komt uit de top vijf van oorlogsgebieden: Syrië, Eritrea, Irak, Ethiopië en Afghanistan.
Een veel kleinere groep vlucht uit Noord-Afrikaanse landen zoals Marokko en Tunesië en heeft overwegend economische motieven. Als Timmermans gelijk heeft, is er dus iets dramatisch veranderd. Dat zou mij verbazen.
Daarnaast is bekend dat er in de cijfers van Frontex veel dubbeltellingen zitten. Die zul je eruit moeten halen om een eerlijk beeld te krijgen. We weten pas of het verhaal van Timmermans klopt als de cijfers over december openbaar zijn. Dat duurt meestal één tot twee maanden.”
Stel dat Timmermans gelijk heeft.
„Dan heeft dat grote gevolgen. Europa zou één beleid moeten voeren dat onderscheid maakt tussen mensen die aan de vluchtelingencriteria voldoen en die primair om economische rede-nen komen. Dat gebeurt niet. De schifting is nu al een grote puinhoop. We laten die het liefst aan Turkije en Griekenland over. Met als gevolg dat het beleid per land enorm verschilt. En als deze mensen eenmaal in Europa zijn, is het lastig om hen terug te sturen.”
Wat moet er gebeuren?
„Er moet een systematisch beleid gevoerd worden. Voldoen mensen die zich aan de buitengrenzen van Europa melden aan de vluchtelingencriteria? En er moet nagedacht worden over de vraag: Wat doe je met de groep die je afwijst? Nog beter is het om de selectie in het thuisland uit te voeren. Daarmee voorkom je dat vluchtelingen afhankelijk worden van mensensmokkelaars en gammele bootjes.”
En weer interne grenscontroles gaan houden, zoals Timmermans oppert?
„Hoe wil je dat gaan doen? De autobaan afsluiten? Bij Zevenaar gaan staan? Dat werd in de jaren 90 van de vorige eeuw ook geroepen, toen de aantallen vluchtelingen groter waren dan nu. Het is een dom, onuitvoerbaar idee. Het zou de doodsteek voor de Europese economie zijn.”
