Tijdens de presentatie van de bundel ”Betrokkenheid troef”, vrijdag in de Opstandingskerk in Houten, noemde hij in het bijzonder „de structuren van afhankelijkheid” in Nederland. De Jong gaf het voorbeeld van een aantal Sudanese vluchtelingen in een kamp in Afrika. Een deel van hen ging naar de Verenigde Staten, anderen naar Australië en Nederland. Het bleek, aldus de burgemeester, dat de Sudanezen in Amerika al na een jaar op eigen benen stonden en geld overmaakten naar hun familie in Afrika. De Sudanezen in Australië volgden enige jaren daarna, maar de Nederlandse Sudanezen waren na tien jaar nog afhankelijk. Dat komt volgens De Jong door het Nederlandse systeem. „Er zijn structuren die armoede bevorderen.”

Burgemeester De Jong en Josine Westerbeek, voorzitter van het Christelijk Sociaal Congres, namen vrijdag de eerste exemplaren van de bundel ”Betrokkenheid troef” in ontvangst. Die was samengesteld door het die middag in Houten opgerichte Knooppunt Kerken en Armoede. De start vond plaats door een „handklap” van Klaas van der Kamp, secretaris van de Raad van Kerken in Nederland.

Het knooppunt wil kerken en kerkelijke organisaties op het gebied van armoede verbinden en versterken. Het moet ook een gezamenlijk aanspreekpunt voor de overheid worden. Onder de deelnemers aan het knooppunt bevinden zich onder meer de Raad van Kerken, de Protestantse Kerk in Nederland, het Landelijk Katholiek Diaconaal Beraad namens de Rooms-Katholieke Kerk, MissieNederland, de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, de Nederlands Gereformeerde Kerken en het Leger des Heils.

Betrokkenheid

Prof. dr. Erik Borgman, hoogleraar theologie aan Tilburg University, hield een betoog over het belang van betrokkenheid in de maatschappij. „Een samen­leving bestaat niet uit mensen die met elkaar een contract hebben gesloten, maar uit mensen die er zijn voor elkaar. We moeten het rooien met anderen, ook met hen die fundamentele afspraken schenden. Dat is moeilijk – het Evangelie is moeilijk. Het draait om verbondenheid. God is liefde en Hij heeft Zich aan ons verbonden. Die kant moet de kerk meer aan het licht brengen. Dan is zij ook weerbaarder in de retoriek over de participatiesamenleving.”

De hoogleraar keerde zich tegen het idee dat de overheid de samenleving gestalte moet geven. „De overheid is geen regisseur. Mensen zijn prima in staat om een samenleving op te bouwen.” Hij noemde de oprichting van de voedselbank een van de pogingen om de samenleving te verbeteren.

Prof. Borgman vindt dat het helpen van armen iets wezenlijks is. „Het is de taak van de kerk om de armen te kennen, met hen op te trekken. De kerk moet duidelijk maken dat ze er voor anderen is, ook al heeft die ander een vlekje. We zijn allemaal kneusjes en we zijn op elkaar aangewezen omdat we beschadigde mensen zijn. De samenhang kan alleen maar bestaan als we samen te gast zijn.”

Verjaardagsfeest

Tijdens een forumdiscussie zei Jan Wolsheimer, predikant van een evangelische gemeente in Woerden, dat hij de woorden van Jezus over het uitnodigen van de armen vorig jaar letterlijk genomen heeft. Voor zijn verjaardag had hij mensen van de voedselbank, de sociale werkplaats en migranten uitgenodigd. „Het was de mooiste verjaardag ooit.”

Diaconale voorbeelden

In de vrijdag gepresenteerde bundel ”Betrokkenheid troef” staan zeventig voorbeelden van diaconale ini­tiatieven, bijvoorbeeld op het gebied van vluchtelingen en migranten, duurzaamheid, arbeid en werkloosheid, noodhulp en voedselhulp, kinderen en jongeren.

Na de presentatie van de bundel werden drie projecten voor het voetlicht gehaald: in Hoofddorp, Rotter­dam en Eindhoven.