De val van de muur die angst heet
Angst. Wie heeft er geen last van? Er zijn veel meer mensen dan we denken die er zelfs door worden geregeerd. En dat kan gelukkig anders, stelt voormalig F-16-vlieger René Arns, nu therapeut. „Angst is de muur die je comfortzone afbakent. Durf die muur af te breken.”
Hij komt uit een totaal andere tak van sport dan de hulpverlening. René Arns (61) in Den Haag werkte jarenlang als jachtvlieger bij de luchtmacht. De F-16 was zijn domein. „Niet te beschrijven wat je voelt als je loskomt van de grond”, reageert hij enthousiast op de vraag naar zijn ervaringen als piloot. „En wat een enorme kick geeft het dat je met een toestel van 30 miljoen euro op pad mag.”
Na 37 jaar zwaaide Arns af als kolonel bij defensie en zat hij thuis. Een ingrijpende privé-ervaring deed hem besluiten een boek te schrijven over angst met de prestigieuze titel ”Claim een leven zonder angst”.
Arns: „Mijn vrouw is overleden aan borstkanker. Ze was al ver voor haar ziekte dagelijks met borstkanker bezig. Verschillende familieleden zijn er ook aan overleden. Borstkanker was haar grote angst. En ze kreeg de ziekte nog ook. Die angst had niet alleen op haar, maar ook op mij een grote impact.”
Een ex-vlieger die een boek over zo’n ingewikkeld onderwerp als angst schrijft. Wat is uw professionaliteit?
„Na mijn vertrek bij defensie ben ik een opleiding voor therapeut gaan volgen. Ik heb me gespecialiseerd in het behandelen van angst en stress en heb een eigen praktijk in Den Haag. Ik maak gebruik van EFT: Emotional Freedom Techniques. Dat is een therapie die psychische problemen bestrijdt door te kloppen op plaatsen op het lichaam waar energiebanen, zogeheten meridianen, lopen. Een soort acupunctuur, maar dan zonder naalden. Op Wikipedia wordt er over EFT nog steeds vrij negatief gedaan, maar de resultaten zijn al jaren verbazend goed.”
Waarom dan toch die scepsis?
„EFT is een voorbeeld van zelfhulp. Wat je moet doen, is eenvoudig. Je hebt er geen therapeut bij nodig. En dat is marketingtechnisch gezien niet handig. Een therapeut die zijn cliënten EFT aanbeveelt, zal zijn praktijk niet zien groeien. Maar of dit de werkelijke reden voor de scepsis is, weet ik niet. Het is mijn speculatie.”
Waarom zijn zo veel mensen angstig?
„Dat heeft vooral te maken met de prestatiecultuur waarin we leven. Het begint al met kinderen op de basisschool. Ze moeten voldoen aan de vele eisen die wij hun opleggen. En zo gaat dat ons hele leven door. We hebben constant het gevoel dat we niet goed genoeg zijn in de ogen van anderen. We voldoen niet aan hun eisen. Dat veroorzaakt stress, een negatief zelfbeeld, angst. Het is opmerkelijk dat afgelopen jaar meer dan 100.000 mensen jonger dan 35 jaar thuiszaten met angst- en stressgerelateerde klachten, waaronder een burn-out.”
Was dat voorheen anders?
„Zeker. Ik ben 61 en totaal anders opgegroeid dan kinderen nu. Er was rust, er was minder informatie, je kende elkaar. In deze tijd worden we dagelijks geconfronteerd met een bombardement aan informatie. Mensen raken vervreemd van elkaar. Als ik in de tram in Den Haag zit, probeer ik een praatje te maken met andere passagiers. Ik ben vaak de enige; de rest zit op z’n mobieltje te kijken. En het is zó leuk om contact te maken.”
Wat zijn de gevolgen van angst?
„Je wordt kleiner dan je werkelijk bent. Angst is de muur die je comfortzone afbakent. Je loopt er tegenaan als je probeert een doel te bereiken dat buiten die zone ligt. De vraag is: Ben je in staat die muur af te breken? Dat vereist inzicht in jezelf. Je moet ontdekken hoe je ten diepste in elkaar steekt. Als dat gebeurt, valt het muurtje. Ik noem dat: jezelf bevrijden van angst. Daarvoor heb ik een plan met vijf stappen ontwikkeld, die worden aangeduid met het woord ”claim”. Elke letter staat voor een stap. De filosofie erachter is deze: angst is iets wat je zelf creëert. Angst gaat altijd over iets wat zou kúnnen gebeuren, niet over de situatie op dit moment. Vaak is faalangst de grote belemmering. We zoeken bewust geen doel buiten onze comfortzone om het risico te voorkomen dat we het doel niet halen.”
Een voorbeeld?
„Stel dat een vrouw thuis wordt geslagen door haar man; dan voelt ze angst voordat ze naar huis gaat. Die angst heeft geen betrekking op dát moment, want ze wordt nog niet geslagen, maar op wat er kán gebeuren als ze thuiskomt. Dat angstgevoel is met de EFT-therapie weg te nemen. Dan ontstaat er ruimte om van een afstandje naar jezelf te kijken en inzicht te krijgen in hoe je ten diepste functioneert. In het voorbeeld zal de vrouw stappen moeten leren zetten om de mishandeling te stoppen.”
Wat is het sleutelwoord in uw therapie?
„Dat is de a in het woord ”claim”. Die staat voor acceptatie. Met acceptatie valt elk probleem weg, ook angst. Een simpel voorbeeld: je hebt weinig geld en wilt meer. Dan heb je een probleem. Accepteer je dat je weinig geld hebt, dan is er niets aan de hand. Op die manier kan iemand die straatarm is, toch gelukkig zijn. Ik denk aan een filmpje op internet waarin een man vertelt hoe hij zonder armen is geboren, maar zich nooit zielig heeft gevoeld. Omdat hij altijd heeft gedacht in mogelijkheden en niet in onmogelijkheden. Hij accepteert zijn beperking.”
Waarom zouden mensen uw boek moeten kopen?
„Om ervan overtuigd te raken dat ze vaak ten onrechte een negatief zelfbeeld hebben. Ze zijn krachtiger en kunnen meer dan ze van zichzelf weten. Ik noem dat in mijn boek: de macht van de geest in stelling brengen. Als je iets echt wilt bereiken, dan ben je al op weg om het te bereiken. Het omgekeerde is ook waar: Als je altijd maar negatief denkt en bang bent, dan moet je niet verbaasd zijn dat het fout gaat in je leven.”
Ze kopen geen zweverig boek?
„Ik ben zelf helemaal geen zweverig type. Eerder het tegenovergestelde. Dat komt door mijn vorige baan. Ik zou absoluut niet in een F-16 stappen als ik niet zeker wist dat het toestel betrouwbaar is. Ik garandeer dat mijn boek voor 80 procent van de mensen zal werken. Zie ook de vele positieve reacties op mijn website. Maar laten mensen zelf met mijn aanpak aan de slag gaan. Het slechtste resultaat dat ze kunnen behalen, is dat er niets verandert.”
”Claim een leven zonder angst”, René Arns, uitg. Expertboek, Breda, 2015; ISBN 978-94-92383-01-3; 214 blz.; € 19,95. www.renearns.nl