„Ik zou graag verhalen lezen over mensen die voor het leven kiezen”
Twee freelancejournalistes, beiden oud-student van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE), hebben de Scriptieprijs Villamedia 2015 gewonnen. Hendriëlle de Groot werd beloond voor haar onderzoek ”Euthanasie in de psychiatrie”, Anne Vader voor ”Stemmentrekkers in de regio”.
Naam: Hendriëlle de Groot (25)
Woonplaats: Houten
Waar gaat de scriptie over?
„Ik heb onderzocht hoe media, met name dagbladen, over euthanasie schrijven.”
Hoe kwam u tot dit onderwerp?
„Twee jaar geleden overleed mijn vriendin door euthanasie. Ze leed aan de eetstoornis anorexia en wilde niet meer verder leven. Ik dacht toen: Hoe kan het dat de dokters meegaan in haar doodswens, terwijl er volgens mij nog best behandelmethoden waren? Waar ligt de grens? Ik verbaasde me erover dat dit in Nederland kan. Mijn vriendin was 23 en had nog een heel leven voor zich kunnen hebben.”
Wat zijn de belangrijkste conclusies?
„In de media gaat het vaak over de procedure en ligt de sympathie bij de lijdende patiënt die voor euthanasie kiest. Veel minder verhalen belichten de weerslag van euthanasie op nabestaanden. Ook de impact op artsen en het feit dat de meesten van hen grote moeite hebben met het plegen van euthanasie, blijven onderbelicht.
In seculiere media mis ik ook artikelen waarin een ethische afweging wordt gemaakt. Is het normaal om mensen te doden? Is euthanasie wel een recht, ook al staat er wat over in de wet? Nederland en België zijn in de wereld echt een uitzondering.
Ik zou meer willen lezen over de impact op de samenleving. Hebben mensen met een psychische aandoening nog een plek? Ik mis in veel media artikelen over mensen die ervoor kiezen met hun aandoening door te leven.
Ook interviews met patiënten die euthanasie overwegen, ontbreken; het zijn doorgaans artikelen achteraf, en dan meestal als wordt geconstateerd dat er onzorgvuldig is gehandeld.
Ik begrijp deze tekortkomingen wel, want het kost veel moeite om mensen te vinden die hierover willen praten. Voor mijn scriptie heb ik vier journalistieke artikelen geschreven over de punten die ik in de media mis, en het kostte me veel tijd om mensen te vinden die geïnterviewd wilden worden. Daarvoor ben ik op allerlei internetfora gegaan en heb ik mensen uit mijn netwerk benaderd. Ik kan me voorstellen dat redacties daarvoor vaak geen tijd hebben. Toch zou ik graag verhalen lezen over mensen die voor het leven kiezen. Verhalen van hoop.”
Naam: Anne Vader (23)
Woonplaats: De Klomp
Waar gaat de scriptie over?
„Over landelijke politici die zich in hun regio nadrukkelijk profileren en daar ook veel voorkeurstemmen halen.”
Hoe kwam u tot dit onderwerp?
„Ik kon mijn stage bij NRC Handelsblad verlengen door die met het schrijven van een scriptie te combineren. Samen kwamen we tot een onderwerp dat ook voor de krant interessant was.”
Wat zijn de belangrijkste conclusies?
„Er worden in Nederland relatief weinig voorkeurstemmen uitgebracht, maar áls het gebeurt, speelt de regionale herkomst van een kandidaat een grote rol. Van de politieke partijen zetten echter alleen VVD, PvdA en CDA echt regionale kandidaten in. De andere partijen zien afkomst kennelijk niet als campagne-instrument. Op hun lijst zie je soms dat spreiding over het land helemaal geen rol speelt.
Soms ligt dat voor de hand. D66 trekt veel kiezers in de grote steden en daar is de woonplaats van een kandidaat voor kiezers niet doorslaggevend. Dat speelt meer in andere regio’s. Daar zie je oproepen verschijnen: Stem op een Zeeuw; stem op een Drent. Dat kun je je wel voorstellen, want het overgrote deel van de Tweede Kamer komt nu uit de Randstad.
Ik heb drie politici gevolgd: de Tweede Kamerleden Omtzigt (CDA) uit Twente, Jacobi (PvdA) uit Friesland en Ziengs (VVD) uit Drenthe. Ziengs is landelijk erg onbekend en wordt in de media weinig genoemd, maar in zijn regio behaalde hij bijna 9000 voorkeurstemmen en krijgt hij heel vaak aandacht in de media.
Ik heb ook de belangrijkste regionale krant in het gebied van deze politici bekeken: Tubantia, de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden. Hoe meer voorkeurstemmen een kandidaat krijgt, hoe meer aandacht die kranten hem geven, zo bleek.
De kranten moeten ervoor oppassen dat ze niet alles van een politicus uit de regio in de krant meenemen en intussen weinig diepgaande artikelen schrijven. Ze komen soms met veel kleine nieuwtjes, terwijl het echte onderzoek ontbreekt. Mijn aanbeveling is dat regionale media meer eigen onderzoek doen en kandidaten uit hun eigen regio kritischer volgen.”