Politici in de Tweede Kamer –die van de linkse partijen voorop– roepen altijd in koor dat werk­gevevers bij sollicitaties kandidaten moeten beoordelen op hun kwaliteiten. Die theorie brachten de Kamerleden woensdag in ieder geval zelf niet in de praktijk; partijp­olitiek ging boven deskundig­heid.

Van de vier sollicitanten stak tijdens het debat voorafgaand aan de verkiezing PVV-Kamerlid Bosma er met kop en schouders bovenuit. Zijn betoog was doorspekt met humor en zelfspot. De lachsalvo’s vanuit de Kamer waren niet van de lucht. „Ik was statutair directeur van de Nederlandse radiogroep. Die heb ik geleid… naar het faillissement.”

De manier waarop Bosma optrad, was helemaal in lijn met de manier waarop hij de afgelopen zes jaar als ondervoorzitter de voorzittershamer hanteerde. Het enige minpunt was dat Bosma geen afstand nam van het woord ”nepparlement”, dat PVV-fractieleider Wilders geregeld in de mond neemt.

Na Bosma was CDA-Kamerlid Van Toorenburg favoriet. Ook zij presenteerde zich op een overtuigende manier. Maar omdat de VVD tot het laatst toe vasthield aan de kandidatuur van partij­genoot Elias, haalde de christendemocrate de laatste ronde niet en gingen de stemmen die zij achter zich had gekregen, uiteindelijk voor een deel naar PvdA’er Arib. Als in de laatste ronde Arib tegenover Van Toorenburg had gestaan, had laatstgenoemde het mogelijk wel gered en had zij behalve de stemmen van de christelijke fracties wellicht ook die van de rechtse fracties en D66 gekregen.

De VVD wilde in eerste instantie Arib niet, maar omdat de partij vasthield aan de eigen kandidaat, komt de PvdA’er uiteindelijk toch op de voorzittersstoel. Strategisch bezien opereerde de VVD niet handig.

Een keus voor Bosma als voorzitter zou –al blíjft het lanceren van de term nepparlement een smet op het PVV-blazoen– een goede bijdrage hebben kunnen leveren aan een verbetering van het parlementaire debat. De PVV zou als het ware meer ingekapseld worden. Het negeren van de partij en haar opvattingen doet haar in de peilingen alleen maar groeien.

PVV-fractievoorzitter Wilders rea­geerde na de verkiezing van Arib opnieuw heftig met de tweet: „Zwarte dag voor nepparlement.” Zijn doelstelling „minder, minder, minder” Marokkanen raakt verder uit het zicht.

Toch zit de werkelijkheid iets anders in elkaar. Wilders huilt krokodillentranen. Iemand die daar woensdag haarfijn de vinger bij legde, was ex-PVV-Kamerlid Van Vliet. Die kent Wilders natuurlijk als geen ander. Van Vliet keerde de PVV de rug toe na Wilders’ „minder, minder, minder”-uitspraak op de PVV-uitslagenavond na de gemeenteraadsverkiezingen in 2014.

Wilders sloeg woensdag eigenlijk drie vliegen in één klap. De eerste is dat Bosma geen voorzitter wordt. Wilders wil dat niet. Dan zou hij zijn rechterhand verliezen. Bosma staat bekend als degene die veel van de oneliners die Wilders de lucht in slingert, persoonlijk uitbroedt. Hoe iemand ook over Bosma denkt; hij is een strategisch denker. Het tweede voordeel voor Wilders is dat de PVV’er nu zijn slachtofferrol kan blijven spelen. „Dat wil Geert wel”, aldus Van Vliet in een tweet.

De derde klapper die de PVV-leider maakt, is dat hij tot de komende Kamerverkiezingen prijs kan schieten op Arib; een Marokkaanse met een dubbele nationaliteit. In de campagne gaat hij dit punt vast en zeker aan de orde stellen. Om ermee te scoren.