In Ede en omgeving leeft het nog behoorlijk: niet gaan stemmen voor Europa. De voorzitter van de studievereniging is er in de pauze eerlijk over. „Ik heb het nog nooit gedaan. Een excursie naar Straatsburg, die ik jaren geleden met de plaatselijke SGP heb gemaakt, maakte me duidelijk dat er in Europa veel geld verspild wordt, terwijl het parlement er lange tijd weinig over te zeggen had.” De secretaris is nog beslister: „Wij hebben daar niets te zoeken.”

Ook uit vragen uit de zaal blijkt dat stembusmijding nog niet tot het staatkundig gereformeerde verleden behoort. „Ik hoor hier praten over de ChristenUnie/SGP-fractie als een Gideonsbende. Maar Gideon bracht, met Gods hulp, iets tot stand: de overwinning op de vijanden. Wat bereikt de SGP in Europa?”

De vragensteller wordt op zijn wenken bediend door Walter Monster, voorlichter van de ChristenUnie/SGP-fractie in het EP, die in Ede een kijkje komt nemen. „We zijn een heel kleine fractie, maar hebben wel degelijk invloed. Zo is Belder lid van een werkgroep die subsidie vanuit de EU aan de Palestijnen onderzoekt. Een gevaarlijk rapport over abortus is met één stem verschil afgestemd. Als wij er niet geweest waren, was het anders uitgepakt.”

De EU-mijders in Ede horen hun geluid vertolkt door een van de sprekers van deze avond, H. J. van Berkum. Na een uitvoerig bijbels en historisch exposé komt hij tot de slotsom dat een SGP’er niet mee mag werken aan eenwording van Europa. Noch door in het EP zitting te nemen, noch door naar de stembus te gaan. „Nederland heeft een heel bijzondere ontstaansgeschiedenis. Waar elders de kerk ontstond terwijl er al een staat was, kwam bij ons de staat voort uit kerk, is hij gesticht om de kerk te beschermen. Meewerken aan een verenigd Europa noem ik met Groen van Prinsterer ”nationale zielenmoord”.”

Schroomt Van Berkum niet om grote woorden in de mond te nemen, de tweede spreker van de avond, Bisschop, komt eveneens met zwaar geschut. Hij haalt een uitspraak aan van oude schrijver Theodorus van der Groe, die stelde dat in de tijd van het Nieuwe Testament Gods verbond met naties voortkomt uit de zuivere prediking van het Evangelie. „Zo is God ook de God van Duitsland, van Engeland, van Hongarije. Al zouden die landen dat verbond verbroken hebben, van Gods kant is het niet verbroken, stelt Van der Groe.”

Voor Bisschop ligt de zaak daarom helder. „We ontkomen er niet aan een stuk verantwoording te nemen voor Europa. Dat is een taak die ons is opgelegd. Europa ontwikkelt zich inderdaad in een verkeerde richting, maar wij mogen dat niet op zijn beloop laten. God is ook de God van Europa.”

Hij ziet wezenlijke parallellen tussen het besluit van ds. Kersten om begin vorige eeuw deel te nemen aan de nationale verkiezingen, en het besluit van de SGP aan het eind van die eeuw om naar Brussel en Straatsburg te gaan. „In beide gevallen had men veel bezwaren tegen het bestel waarin men ging participeren, maar gaf toch de doorslag dat afzijdig blijven voor God niet te verantwoorden was. Stemmen zag men als dure plicht.”

Ook het referaat van Bisschop vindt weerklank in de zaal. Dat blijkt uit kritische vragen aan Van Berkum. Zoals die van de voorzitter van de studievereniging: „Dus als ik het goed begrijp, vindt u dat we níét verantwoordelijk zijn als we níét gaan stemmen?” De bijna retorische vraag lijkt de SGP’er uit Ederveen schaakmat te zetten.

Maar die conclusie geldt niet voor alle aanwezigen. „Ik hoor nu steeds dat mensen die niet stemmen hun verantwoordelijkheid niet nemen. Dat is een zwaar verwijt. Een verwijt dat vaker klinkt: jullie verzekeren je niet, enten jullie kinderen niet in. Jullie nemen dus je verantwoordelijkheid niet. Maar is dat nu zo?”

Bisschop: „Ik zou niet weten op welke andere, politiek-bestuurlijke manier je invloed zou kunnen uitoefenen op Europa. Bovendien draagt onze wettige, nationale overheid ons in feite op onze stem uit te brengen voor het EP. Moeten we daar niet gewoon gehoorzaam aan zijn? Maar als iemand echt in gewetensnood is, trek ik mijn handen daar natuurlijk van af.”